kavram öğretimi (ambulans, polis arabası, itfaiye arabası)
KAVRAM ÖĞRETİMİ
“AMBULANS, POLİS ARABASI ve İTFAİYE ARABASI”
RAM Tanısı : Hafif Debilite Düzeyinde Mental Retardasyon, Dikkat Dağınıklığı (IQ:72)
Uygulamacı Öğretmen : Hüsnü Anıl TEKİN
Eğitim Kurumu : Özel Ekin-Başak Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezi
ÖĞRENCİNİN PERFORMANS DÜZEYİ
1. ZİHİNSEL GELİŞİM YÖNÜNDEN
Akademik beceriler:
Öğrenci kalemi yazı yazmaya uygun tutar. Kısmi fiziksel yardım ile iki noktayı düz çizgi şeklinde birleştirebilir. Sözel yardım ile sınırlı boyama yapabilir. Öğrenci kavram gelişimi yönünden yaşının gerisindedir. Öğrenci renk ve nesne eşlemesi yapabilir.
Özbakım becerileri
Öğrenci tuvaletini sözel olarak ifade edebilir ancak bu ihtiyacını gidermede kısmen yetişkine bağımlıdır. Bağımsız olarak yemek yeme becerisine sahiptir. Öğrenci soyunabilir ancak giyinme becerilerinde büyüklerinden yardım almaktadır. Öğrenci bağımsız olarak ellerini yıkayabilmekte ve kurulayabilmektedir.
Kişisel ve toplumsal beceriler
Öğrenci çevresine karşı ilgilidir. Girdiği ortamı araştırır. Çevresinden gelen tepkilere göre davranış ve tutumunu değiştirir. Öğrenci uzun süre oturamaz, sürekli hareket halindedir. Öğrencinin dikkatini yöneltmeyle ilgili büyük problemi vardır. Öğrenci yaptığı etkinlikten çok çabuk sıkılmaktadır ve dikkatini sık sık başka şeylere yöneltmektedir. Öğrenci oyun kurallarına uymada problemi vardır. Sıra bekleme becerisi tam olarak yerleşmemiştir. Özellikle aile bireylerinin koyduğu kurallara uymada sorunlar çıkarmaktadır.
Büyük - küçük kas gelişimi:
Öğrenci merdiven inip çıkmada ve yürümede herhangi bir probleme sahip değildir. Öğrenci yürürken önüne bakmaz. Önüne bakması konusunda sözel uyarı gerekir. Öğrenci kalemi yazı yazmaya uygun tutar. Öğrenci ipe boncuk dizebilir, çivi tahtasına çivi takabilir. Öğrencinin el göz koordinasyonu zayıftır. Öğrenci uzun bir süre karşıdaki kişiyle göz teması kurmaz.
Alıcı dil becerileri
Öğrenci basit, tek ya da iki etkinlikten oluşan yönergeleri yerine getirir. Kendisine okunan kısa bir hikayeyi sonuna kadar dinlemez. Hakkında sorulan sorulara yanıt vermede büyük sorun yaşar. Kendisinden istenen nesneleri daha önceden adı öğretilmiş ise başka odalardan isteyene getirebilir.
İfade Edici Dil Becerileri :
Öğrenci 2 kelimelik cümlelerle kendini ifade etmeye çalışır (adını soyadını söyler). Öğrencinin kelime hazinesi çok kısıtlı değildir, aksine çok konuşmaktadır ve cümlelerin içindeki kelimeler zengin olsa da telaffuz konusunda sıkıntıları vardır. Öğrencinin dikkati çok çabuk dağılmaktadır. Ve dikkatini toplaması uzun süre almaktadır.
2. RUHSAL GELİŞİM YÖNÜNDEN
Sosyal uyuma sahiptir. Grup içinde diğerlerine zarar verici davranışları yoktur ancak kurallara uyma ve sıra bekleme gibi alanlarda sözel talimat almadan uygun davranışları gösterememektedir. Öğrencinin inatçılık ve parmak yeme problem davranışı vardır. Öğrenci istekleri yapılmadığı zaman ya da engellendiği zaman tükürük çıkarma ve elini ağzına sokma problem davranışı göstermektedir.
3. FİZİKSEL GELİŞİM YÖNÜNDEN
Öğrencinin fiziksel bir problemi bulunmamaktadır.
ÖĞRENCİNİN “AMBULANS, POLİS ARABASI VE İTFAİYE ARABASI”
KAVRAMLARINA İLİŞKİN PERFORMANS DÜZEYİ:
Öğrenci taşıt olarak yalnızca arabayı, uçağı, treni ve gemiyi bilmektedir. Öğrenci taşıtları genel olarak adlandırmaktadır (tüm kara taşıtlarına araba, tüm deniz taşıtlarına da gemi demektedir gibi). Öğrencinin; aile ile görüşmeler ve olağan performansı sonucu günlük hayatımızda sıkça karşılaştığımız bu acil numara taşıtlarını öğrenmeye gereksinimi olduğu düşünülmüştür.
Sarı Renk Kavramının Seçilme Nedeni
Yapılan kaba değerlendirme sonuçlarına ve aile ile yapılan görüşmelere göre taşıtlar kavramı içinde yer alan acil numara taşıtları olan “Ambulans, Polis Arabası ve İtfaiye Arabası”nın öğretilmesi öncelikli olarak belirlenmiştir. Bu taşıtlar bilişsel beceriler içinde yer almaktadır ve günlük hayatımızda sıkça karşılaştığımız ve her an ihtiyaç duyabileceğimiz türden taşıtlardır. Gerektiği zamanlarda öğrenci, bu taşıtları bilmeli, ayırt etmeli ve bunlara nasıl ulaşacağını öğrenmelidir. Öğrencinin bu becerilere sahip olması açısından “Ambulans, Polis Arabası ve İtfaiye Arabası” kavramlarının öğretimi gerekmektedir.
Öğrencinin Önkoşul Becerileri
ü Görsel algılama
ü Sözel ifade
ü İşitsel algılama
ü Sözel yönergeleri takip edebilme
ü İpucunu bekleme becerisi
ü 10 dk. süreyle yerinde oturabilme ve bekleme becerisi
ü Pekiştireç belirleyebilme becerisi
ü Çalışmaya en az % 90 düzeyinde katılım gösterme
“AMBULANS, POLİS ARABASI VE İTFAİYE ARABASI” KAVRAMI
“Ambulans” İlişkili Nitelikleri:
- Taşıtın beyaz renk olması.
- Üzerinde tepe lambası ve sireninin olması.
- Taşıtın hastaları taşımaya yaraması.
- Üzerinde “Ambulans” ve “112” yazması
İlişkisiz Nitelikleri:
- Taşıtın şekli
- Taşıtın boyutu
- Taşıtın markası
Olumlu Örnekler:
- Taksi ambulans
- Minibüs ambulans
- Özel hastane ambulansı
- Devlet hastanesi ambulansı
Olumsuz Örnekler:
- Polis arabası
- Cenaze arabası
- Jandarma minibüsü
“Polis Arabası” İlişkili Nitelikleri:
- Üzerinde tepe lambası ve sireninin olması.
- Taşıtın mavi beyaz renkte olması.
- Üzerinde “Polis” ve “115” yazması
İlişkisiz Nitelikleri:
- Taşıtın şekli
- Taşıtın boyutu
- Taşıtın markası
Olumlu Örnekler:
- Taksi polis arabası
- Minibüs polis arabası
- Trafik polisi arabası, çevik kuvvet polis arabası…
Olumsuz Örnekler:
- Ambulans
- İtfaiye Arabası
- Jandarma minibüsü…
“İtfaiye Arabası” İlişkili Nitelikleri:
- Taşıtın kırmızı renk olması.
- Üzerinde tepe lambası ve sireninin olması.
- Aracın üzerinde merdiven, yanında da hortumunun bulunması
- Taşıtın yangın söndürmeye ve acil kurtarmaya yaraması
- Üzerinde “İtfaiye” ve “110” yazması
İlişkisiz Nitelikleri:
- Taşıtın şekli
- Taşıtın boyutu
- Taşıtın markası
Olumlu Örnekler:
- İtfaiye arabası…
Olumsuz Örnekler:
- Polis arabası
- Ambulans
- Jandarma arabası…
UZUN DÖNEMLİ AMAÇ
1. Serkan üst üste sunulan 3 oturum sonrasında farklı tipte farklı marka dört taşıt arasından “ambulansı göster” yönergesi verildiğinde %100 doğrulukta ambulansı gösterir.
2. Serkan üst üste sunulan 3 oturum sonrasında farklı tipte farklı marka dört taşıt arasından “polis arabasını göster” yönergesi verildiğinde %100 doğrulukta polis arabasını gösterir.
3. Serkan üst üste sunulan 3 oturum sonrasında farklı tipte farklı marka dört taşıt arasından “itfaiye arabasını göster” yönergesi verildiğinde %100 doğrulukta itfaiye arabasını gösterir.
KISA DÖNEMLİ AMAÇLAR:
1.a. Serkan önüne koyulan farklı renkte, aynı tipte/büyüklükte iki oyuncak taşıt arasından “polis arabasını göster” denildiğinde ambulansı 3/3 oranında doğru olarak gösterir.
1.b. Serkan önüne koyulan farklı renkte, aynı tipte/büyüklükte üç oyuncak taşıt arasından “polis arabasını göster” denildiğinde ambulansı 3/3 oranında doğru olarak gösterir.
1.c. Serkan önüne koyulan farklı renkte, aynı tipte/büyüklükte iki taşıt resmi arasından “polis arabasını göster” denildiğinde ambulansı 3/3 oranında doğru olarak gösterir.
1.d. Serkan önüne koyulan farklı renkte, aynı tipte/büyüklükte üç taşıt resmi arasından “polis arabasını göster” denildiğinde ambulansı 3/3 oranında doğru olarak gösterir.
1.e. Serkan önüne koyulan farklı renkte, aynı tipte/büyüklükte iki gerçek taşıt fotoğrafı arasından “polis arabasını göster” denildiğinde ambulansı 3/3 oranında doğru olarak gösterir.
1.f. Serkan önüne koyulan farklı renkte, aynı tipte/büyüklükte üç gerçek taşıt fotoğrafı arasından “polis arabasını göster” denildiğinde ambulansı 3/3 oranında doğru olarak gösterir.
2.a. Serkan önüne koyulan farklı renkte, aynı tipte/büyüklükte iki oyuncak taşıt arasından “itfaiye arabasını göster” denildiğinde ambulansı 3/3 oranında doğru olarak gösterir.
2.b. Serkan önüne koyulan farklı renkte, aynı tipte/büyüklükte üç oyuncak taşıt arasından “itfaiye arabasını göster” denildiğinde ambulansı 3/3 oranında doğru olarak gösterir.
2.c. Serkan önüne koyulan farklı renkte, aynı tipte/büyüklükte iki taşıt resmi arasından “itfaiye arabasını göster” denildiğinde ambulansı 3/3 oranında doğru olarak gösterir.
2.d. Serkan önüne koyulan farklı renkte, aynı tipte/büyüklükte üç taşıt resmi arasından “itfaiye arabasını göster” denildiğinde ambulansı 3/3 oranında doğru olarak gösterir.
2.e. Serkan önüne koyulan farklı renkte, aynı tipte/büyüklükte iki gerçek taşıt fotoğrafı arasından “itfaiye arabasını göster” denildiğinde ambulansı 3/3 oranında doğru olarak gösterir.
2.f. Serkan önüne koyulan farklı renkte, aynı tipte/büyüklükte üç gerçek taşıt fotoğrafı arasından “itfaiye arabasını göster” denildiğinde ambulansı 3/3 oranında doğru olarak gösterir.
3.a. Serkan önüne koyulan farklı renkte, aynı tipte/büyüklükte iki oyuncak taşıt arasından “ambulansı göster” denildiğinde ambulansı 3/3 oranında doğru olarak gösterir.
3.b. Serkan önüne koyulan farklı renkte, aynı tipte/büyüklükte üç oyuncak taşıt arasından “ambulansı göster” denildiğinde ambulansı 3/3 oranında doğru olarak gösterir.
3.c. Serkan önüne koyulan farklı renkte, aynı tipte/büyüklükte iki taşıt resmi arasından “ambulansı göster” denildiğinde ambulansı 3/3 oranında doğru olarak gösterir.
3.d. Serkan önüne koyulan farklı renkte, aynı tipte/büyüklükte üç taşıt resmi arasından “ambulansı göster” denildiğinde ambulansı 3/3 oranında doğru olarak gösterir.
3.e. Serkan önüne koyulan farklı renkte, aynı tipte/büyüklükte iki gerçek taşıt fotoğrafı arasından “ambulansı göster” denildiğinde ambulansı 3/3 oranında doğru olarak gösterir.
3.f. Serkan önüne koyulan farklı renkte, aynı tipte/büyüklükte üç gerçek taşıt fotoğrafı arasından “ambulansı göster” denildiğinde ambulansı 3/3 oranında doğru olarak gösterir.
ARAÇ - GEREÇLER:
Eleme Oturumları : 4 tane acil numara taşıt resmi 15x20 boyutlarında okuma kartlarına yapıştırılacak (polis arabası, ambulans, itfaiye arabası, jandarma arabası, ). Araçlar şöyledir:
Resim & Karton
Kağıt & Makas
Yapıştırıcı
Yoklama Oturumları: 6 adet taşıt resmi 15x25 boyutlarında okuma kartlarına yapıştırılacak. (polis arabası, ambulans, itfaiye arabası, normal araba, kamyon, minibüs) Bu oturumlarda şunların bulundurulması gerekmektedir:
Yoklama oturumu veri toplama formu
Kalem
Resimli kartlar
Öğretim Oturumları: Yoklama oturumlarında kullanılacak araç gereçlerin aynısı kullanılacaktır. Ayrıca bu taşıtların gerçek fotoğrafları ve küçük oyuncakları kullanılacaktır. Oturumlarda şunlar bulundurulacaktır:
Sabit bekleme süreli öğretim veri toplama formu
Kalem
Resimli kartlar (gerçek fotoğraf ve resimleri)
Taşıtların oyuncakları
Genelleme Oturumları: Yoklama ve öğretim oturumlarında çizilmiş ve fotoğrafı çekilmiş olan kartlardaki taşıtların çeşitli maketleri (daha büyük ve gerçekçi oyuncakları). Bu oturumlarda da şunların bulunması gerekmektedir.
Yoklama oturumu veri toplama formu
Kalem
Maketler (oyuncaklar)
OLASI TEPKİ TANIMI VE KAYIT SURECİ :
Eleme Oturumları
Doğru tepkiler ve yanlış tepkiler olmak üzere iki tür öğrenci tepkisi vardır. Yanlış tepkiler tepkide bulunmamayı da içermektedir.
Doğru tepkiler: Beceri yönergesinden (bak bakalım bu ne?) sonra öğrencinin 5 saniye içinde doğru tepkide bulunması (ambulans). Öğrenci doğru tepkide bulunduğunda sözel olarak pekiştirilecektir (aferin, çok güzel vb.)
Yanlış tepkiler: Beceri yönergesinden (bak bakalım bu ne?) sonra öğrencinin 5 saniye içinde yanlış tepkide bulunması (araba…) ya da hiç tepkide bulunmaması. Yanlış yanıtlardan sonra görmezden gelme uygulanacaktır.
Yoklama Oturumları
Doğru tepkiler ve yanlış tepkiler olmak üzere iki tür öğrenci tepkisi vardır. Yanlış tepkiler tepkide bulunmamayı da içermektedir.
Doğru tepkiler: Beceri yönergesinden (bak bakalım bu ne?) sonra öğrencinin 5 saniye içinde doğru tepkide bulunması. Öğrenci doğru tepkide bulunduğunda sözel olarak pekiştirilecektir (aferin, çok güzel vb.)
Yanlış tepkiler: Beceri yönergesinden (bak bakalım bu ne?) sonra öğrencinin 5 saniye içinde yanlış tepkide bulunması ya da hiç tepkide bulunmaması. Yanlış yanıtlardan sonra hiçbir tepki verilmeyecektir.
Öğretim Oturumları
Öğretim oturumunda 5 tür öğrenci tepkisi vardır:
Ø İpucundan önce doğru tepkiler: Öğrencinin beceri yönergesine (bak bakalım bu ne?) kontrol edici ipucu (bu bir itfaiye arabası) sunulmadan önce doğru tepkide bulunması. Öğrenci doğru tepkide bulunduğunda sözel olarak pekiştirilecektir (aferin, çok güzel vb.)
Ø İpucundan sonra doğru tepkiler: Öğrencinin kontrol edici ipucu (bu bir itfaiye arabası) sunulduktan sonra 5 saniye içinde doğru tepkide bulunması. Öğrenci doğru tepkide bulunduğunda sözel olarak pekiştirilecektir (aferin, çok güzel vb.)
Ø İpucundan önce yanlış tepkiler: Öğrencinin beceri yönergesine (bak bakalım bu ne?) kontrol edici ipucu sunulmadan (bu bir ambulans) önce yanlış tepkide bulunması. Yanlış tepkilerde hata düzeltmesi uygulanacaktır. (hayır o gemi değil, o bir ambulans)
Ø İpucundan sonra yanlış tepkiler: Öğrencinin kontrol edici ipucu (bu bir polis arabası) sunulduktan sonra 5 saniye içinde yanlış tepkide bulunması. Yanlış tepkilerde hata düzeltmesi uygulanacaktır. (hayır o tren değil, o bir polis arabası)
Ø Tepkide bulunmama: Öğrencinin kontrol edici ipucu (bu bir ambulans) sunulduktan sonra 5 saniye içinde hiç tepkide bulunmaması. Yanlış tepkilerde hata düzeltmesi uygulanacaktır. (o bir ambulans)
Ø Çalışmada ölçütü karşılamak üzere sadece ipucundan önce doğru tepkiler dikkate alınacaktır.
ORTAM:
Çalışma bireysel sınıfta gerçekleştirilecektir. Uygulamalar sırasında ortamda bir masa ve iki sandalye bulundurulacaktır (biri öğrenciye, biri uygulamacıya). Bir başka masa da araçlar için hazır bulundurulacaktır. Öğrenci ve uygulamacı masada yüz yüze bakacak şekilde karşılıklı oturacaklardır. Masanın üzerinde ya da etrafta öğrencinin dikkatini dağıtacak/çekecek başka araçların bulundurulmamasına dikkat edilecektir. Tüm oturumlar sınıfta 1’e 1 olarak düzenlenecektir.
ZAMAN:
Hafta içi her gün 11:00 - 11:10
11:20 - 11:30
11:40 - 11:50
Çalışmaya katılacak öğrenci öğleden sonra kaynaştırma sınıfına devam ettiği için, haftanın her günü ama sadece sabahları rehabilitasyon merkezine destek hizmet almaya gelmektedir. Bu nedenle bu saat dilimleri seçilmiştir.
GENEL SÜREÇ :
Genel süreç şöyle işleyecektir:
Ø Sabit bekleme süreli öğretim yöntemi kullanılacaktır.
Ø Yoklama oturumlarında doğru tepkiler ve yanlış tepkiler olmak üzere iki tür öğrenci tepkisi bulunacaktır. Yanlış tepkiler tepkide bulunmamayı da içermektedir. Doğru tepkiler, beceri yönergesinden sonra öğrencinin 5 saniye içinde doğru tepkide bulunması, yanlış tepkiler ise, beceri yönergesinden sonra öğrencinin 5 saniye içinde yanlış tepkide bulunması ya da hiç tepkide bulunmaması olarak açıklanabilir.
Ø 0 sn. deneme oturumları: Öğrencinin iletişim yönünden çok fazla eksikleri olmadıkları göz önünde bulundurulduğundan sadece birer oturum 0 sn. deneme oturumlarına yer verilmesine karar verilmiştir. Burada doğru tepkiler sözel olarak pekiştirilecek (aferin çok güzel gibi), yanlış tepkilerde hata düzeltmesi uygulanacaktır. (hayır o uçak değil, o bir polis arabası)
Ø Öğretim oturumlarında ise beş tür öğrenci tepkisi yer alacaktır. İpucundan önce doğru tepkiler; (a) ipucundan önce doğru tepkide bulunması, (b) ipucundan sonra doğru tepkiler. Burada doğru tepkiler sözel olarak pekiştirilecek (aferin çok güzel gibi). (c) ipucundan önce yanlış tepkiler, (d) ipucundan sonra yanlış tepkiler (e) tepkide bulunmama. Yanlış tepkilerde hata düzeltmesi uygulanacaktır. (hayır o tren değil, o bir itfaiye arabası)
Ø Öğretmen öğrencilerin doğru tepkilerinden sonra hedeflenmeyen bilgi öğretimi için öğretimsel geribildirim sunacaktır. Öğretimsel geribildirimde öğretimi yapılacak taşıtların acil numara kodları söylenecektir (örn; ambulans için 112’yi, polis için de 155’i aramalıyız vb).
Ø Hedeflenmeyen bilgi edinimi her yoklama oturumunda sınanacaktır. Hedeflenmeyen bilgi öğreniminin sağlanabilip sağlanamadığı ortalama hesaplamasıyla sunulacaktır.
Ø Her yoklama oturumunda, öğretim setinde yer alan araç-gereçler 3'er kez sunulacaktır. Bir başka deyişle, her taşıt için 3 deneme gerçekleştirilecektir.
Ø Her öğretim oturumda öğretim setinde yer alan araç-gereçler 3'er kez sunulacaktır. Öğretim oturumlarında toplam 9 deneme gerçekleştirilecektir.
Ø Yanıt aralığı 5 saniye olacaktır.
Ø Yaygın olarak kullanıldığı gibi bu çalışmada da 4sn. süreli sabit bekleme uygulanacaktır.
Ø 1:1 öğretim düzenlemesi gerçekleştirilecektir. Öğretmen ve öğrenci birbirlerinin gözlerini görebilecekleri seviyede masada karşılıklı oturacaktır. Masanın üzerinde ve çocuğun karşısında dikkatini dağıtacak fazladan şeyler olmayacaktır.
BAŞLAMA DÜZEYİ/YOKLAMA OTURUMLARI:
Başlama düzeyi oturumları sabit bekleme süreli öğretim yöntemiyle öğretime başlanmadan önce düzenlenecektir. Yoklama oturumlarında her nesne 3'er kez gelişigüzel sıra ile sorulacaktır. Her çocuk için yoklama oturumlarında toplam 9 deneme gerçekleştirilecektir. Yoklama oturumları en az üç oturum arka arkaya kararlı veri elde edilinceye değin devam ettirilecektir. Yoklama oturumlarında öğretmen çocuğun dikkatini yöneltmesini sağlayacak (evet şimdi seninle bazı taşıtları tanıyacağız, bak bakalım elimde neler var, merak ediyor musun? Hadi bakalım, neler varmış… gibi) ve sunulan beceri yönergesine (bak bakalım, bu taşıtın adı ne?) 5 saniye içinde öğrenci doğru tepkide bulunursa sürekli pekiştirme tarifesi ile sözel olarak (aferin, çok güzel vb) pekiştirilecektir. Yanlış tepki verir ya da tepkide bulunmazsa da görmezden gelme uygulanacaktır.
ÖĞRETİM OTURUMU:
Yoklama oturumunda kararlı veri elde edildikten sonra sabit bekleme süreli öğretim yöntemiyle taşıtların öğretimine başlanacaktır. Sadece ilk öğretim setinde öğretime 0 sn. bekleme süreli öğretim oturumu düzenlenecek. Daha sonraki oturumlarda ise 4sn. sabit beklemeli öğretim oturumları düzenlenecektir. Her öğretim oturumunda her bir taşıt gelişigüzel sıra ile 3 kez sorulacaktır. Dolayısıyla her öğretim oturumunda 9 deneme yer alacaktır. Kontrol edici ipucu olarak tüm öğrencilere sözel kontrol edici ipucu kullanılacaktır (Bu taşıtın adı ambulans).
Sabit bekleme süreli öğretim yönteminin kullanımında şu süreç izlenecektir:
Öğretmen kişiye özel dikkati sağlayıcı ipucu sunarak öğrencinin dikkatini yöneltmesini sağlayacaktır (Bak bakalım elimde neler var? Eğer beni dikkatlice dinlersen sana neler olduğunu göstereceğim ve çalışmamızın sonunda istediğin bir oyuncakla oynamana izin vereceğim. Hadi şimdi elimde neler var bakalım mı?). Ardından, her öğretilecek nesne için bir tane 0 sn. bekleme süresi ile beceri yönergesini (Bu taşıtın adı ne?) ve kontrol edici ipucunu (Bu taşıtın adı polis arabası) sunacaktır. Daha sonra öğretmen yukarıda açıklandığı gibi 4sn. sabit bekleme süreli öğretim oturumlarına geçecektir. Tüm öğrenciler için benzer uygulama gerçekleştirilecektir.
Hedeflenmeyen bilgi için öğretimsel geribildirim hedef davranışa öğrenci doğru tepkide bulundukça sunulacaktır (örn., "polis arabasını çağırmak için 155’i ararız" gibi).
UYGULAMA SÜRECİ:
Ø Yoklama oturumları düzenlenecektir.
Ø Yoklama oturumlarında kararlı veri elde edildikten sonra öğretmen ilk öğretim setinde öğretime başlamak üzere sabit bekleme süreli (4sn) öğretim yöntemi uygulanmaya başlayacaktır.
Ø İlk öğretim setinde öğrenci ölçütü karşılar şekilde tepkide bulunduktan sonra sabit bekleme süreli (4sn) öğretim ile ikinci öğretim setinde öğretime başlanacaktır.
Ø İkinci öğretim setinde öğrenci ölçütü karşılar şekilde tepkide bulunduktan sonra sabit bekleme süreli (4sn) öğretim ile üçüncü öğretim setinde öğretime başlanacaktır.
Ø Üçüncü öğretim setinde de ölçüt karşılandıktan sonra öğretmen öğretimi sona erdirecek ve öğretim bittikten 14 gün ve 21gün sonra izleme oturumları düzenleyecektir.
Davranış Sonrası Uyaranlar (Öğrenci Tepkilerine Ne Şekilde Tepkide Bulunulacağı)
Yoklama 0turumları Sırasında
Ø Doğru tepkiler sürekli pekiştirme tarifesiyle sözel olarak pekiştirilecektir.
Ø Yanlış tepkiler görmezden gelinecektir.
Ø Öğrencinin çalışmaya dikkatini yöneltmesi ve sergileyeceği işbirliği davranışı DOP3 ile pekiştirilecektir.
Ø Ön yoklama ve son yoklama oturumlarında hedeflenmeyen bilgiye ilişkin doğru tepkiler sözel olarak pekiştirilecektir.
Öğretim Oturumları Sırasında
Ø İpucundan önceki ve sonraki doğru tepkiler üç oturum arka arkaya % 100 ölçütü karşılanıncaya değin sürekli pekiştirme tarifesiyle sözel olarak pekiştirilecektir. Ölçüt karşılandıktan sonra ise DOP3 kullanılacaktır.
Ø Öğrencinin çalışmaya dikkatini yöneltmesi ve sergileyeceği işbirliği davranışı DOP3 ile pekiştirilecektir (sözel pekiştireç + yiyecek pekiştireci).
Ø İpucundan önceki ve sonraki yanlış tepkilerde öğretmen "hata düzeltmesi" yapacaktır. Örneğin, "Hayır, gemi değil. O bir polis arabası".
İzleme ve Genelleme
İzleme
• Ayrıca öğretmen, öğretim bittikten 14 gün ve 21gün sonra izleme oturumları düzenleyecektir. İzleme oturumları aynen öğretim oturumları gibi gerçekleştirilecektir.
Bu oturumlarda pekiştireçler silikleştirilecektir. Bu nedenle öğretmen ölçüt karşılandıkça sürekli pekiştirme tarifesinden DOP3'e geçecektir. Böylece öğrenci doğru yanıt verdiği denemelerin 3ünden birinde bilmediği bir sırada pekiştirilecektir. Bu da öğrencinin pekiştirece ve öğrenmeye her zaman açık olmasını sağlayacaktır.
Genelleme
• Taşıtların arası genelleme gerçekleştirilecektir. Bu amaçla, öğretim setlerinde yer alan taşıtların maketleri (oyuncakları) kullanılacaktır. Bunun için sınıf içine oyuncaklar saklanacak ve bir oyun ile oyuncakları bulup adlarını söylemesi istenecek. Bu arada hedeflenmeyen bilgi de sınanabilecektir. Oyun sırasındaki cevaplara göre de değerlendirme alınacaktır.
• Genelleme aşamasında DOP9 tarifesi kullanılacaktır. Böylece öğrenci bir öğretim seti içinde ne zaman pekiştirileceğini bilmeden her soruya aynı duyarlılıkta dikkatini yöneltme şansı bulacak ve başarma olasılığı da artacaktır.
“AMBULANS, POLİS ARABASI ve İTFAİYE ARABASI”
RAM Tanısı : Hafif Debilite Düzeyinde Mental Retardasyon, Dikkat Dağınıklığı (IQ:72)
Uygulamacı Öğretmen : Hüsnü Anıl TEKİN
Eğitim Kurumu : Özel Ekin-Başak Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezi
ÖĞRENCİNİN PERFORMANS DÜZEYİ
1. ZİHİNSEL GELİŞİM YÖNÜNDEN
Akademik beceriler:
Öğrenci kalemi yazı yazmaya uygun tutar. Kısmi fiziksel yardım ile iki noktayı düz çizgi şeklinde birleştirebilir. Sözel yardım ile sınırlı boyama yapabilir. Öğrenci kavram gelişimi yönünden yaşının gerisindedir. Öğrenci renk ve nesne eşlemesi yapabilir.
Özbakım becerileri
Öğrenci tuvaletini sözel olarak ifade edebilir ancak bu ihtiyacını gidermede kısmen yetişkine bağımlıdır. Bağımsız olarak yemek yeme becerisine sahiptir. Öğrenci soyunabilir ancak giyinme becerilerinde büyüklerinden yardım almaktadır. Öğrenci bağımsız olarak ellerini yıkayabilmekte ve kurulayabilmektedir.
Kişisel ve toplumsal beceriler
Öğrenci çevresine karşı ilgilidir. Girdiği ortamı araştırır. Çevresinden gelen tepkilere göre davranış ve tutumunu değiştirir. Öğrenci uzun süre oturamaz, sürekli hareket halindedir. Öğrencinin dikkatini yöneltmeyle ilgili büyük problemi vardır. Öğrenci yaptığı etkinlikten çok çabuk sıkılmaktadır ve dikkatini sık sık başka şeylere yöneltmektedir. Öğrenci oyun kurallarına uymada problemi vardır. Sıra bekleme becerisi tam olarak yerleşmemiştir. Özellikle aile bireylerinin koyduğu kurallara uymada sorunlar çıkarmaktadır.
Büyük - küçük kas gelişimi:
Öğrenci merdiven inip çıkmada ve yürümede herhangi bir probleme sahip değildir. Öğrenci yürürken önüne bakmaz. Önüne bakması konusunda sözel uyarı gerekir. Öğrenci kalemi yazı yazmaya uygun tutar. Öğrenci ipe boncuk dizebilir, çivi tahtasına çivi takabilir. Öğrencinin el göz koordinasyonu zayıftır. Öğrenci uzun bir süre karşıdaki kişiyle göz teması kurmaz.
Alıcı dil becerileri
Öğrenci basit, tek ya da iki etkinlikten oluşan yönergeleri yerine getirir. Kendisine okunan kısa bir hikayeyi sonuna kadar dinlemez. Hakkında sorulan sorulara yanıt vermede büyük sorun yaşar. Kendisinden istenen nesneleri daha önceden adı öğretilmiş ise başka odalardan isteyene getirebilir.
İfade Edici Dil Becerileri :
Öğrenci 2 kelimelik cümlelerle kendini ifade etmeye çalışır (adını soyadını söyler). Öğrencinin kelime hazinesi çok kısıtlı değildir, aksine çok konuşmaktadır ve cümlelerin içindeki kelimeler zengin olsa da telaffuz konusunda sıkıntıları vardır. Öğrencinin dikkati çok çabuk dağılmaktadır. Ve dikkatini toplaması uzun süre almaktadır.
2. RUHSAL GELİŞİM YÖNÜNDEN
Sosyal uyuma sahiptir. Grup içinde diğerlerine zarar verici davranışları yoktur ancak kurallara uyma ve sıra bekleme gibi alanlarda sözel talimat almadan uygun davranışları gösterememektedir. Öğrencinin inatçılık ve parmak yeme problem davranışı vardır. Öğrenci istekleri yapılmadığı zaman ya da engellendiği zaman tükürük çıkarma ve elini ağzına sokma problem davranışı göstermektedir.
3. FİZİKSEL GELİŞİM YÖNÜNDEN
Öğrencinin fiziksel bir problemi bulunmamaktadır.
ÖĞRENCİNİN “AMBULANS, POLİS ARABASI VE İTFAİYE ARABASI”
KAVRAMLARINA İLİŞKİN PERFORMANS DÜZEYİ:
Öğrenci taşıt olarak yalnızca arabayı, uçağı, treni ve gemiyi bilmektedir. Öğrenci taşıtları genel olarak adlandırmaktadır (tüm kara taşıtlarına araba, tüm deniz taşıtlarına da gemi demektedir gibi). Öğrencinin; aile ile görüşmeler ve olağan performansı sonucu günlük hayatımızda sıkça karşılaştığımız bu acil numara taşıtlarını öğrenmeye gereksinimi olduğu düşünülmüştür.
Sarı Renk Kavramının Seçilme Nedeni
Yapılan kaba değerlendirme sonuçlarına ve aile ile yapılan görüşmelere göre taşıtlar kavramı içinde yer alan acil numara taşıtları olan “Ambulans, Polis Arabası ve İtfaiye Arabası”nın öğretilmesi öncelikli olarak belirlenmiştir. Bu taşıtlar bilişsel beceriler içinde yer almaktadır ve günlük hayatımızda sıkça karşılaştığımız ve her an ihtiyaç duyabileceğimiz türden taşıtlardır. Gerektiği zamanlarda öğrenci, bu taşıtları bilmeli, ayırt etmeli ve bunlara nasıl ulaşacağını öğrenmelidir. Öğrencinin bu becerilere sahip olması açısından “Ambulans, Polis Arabası ve İtfaiye Arabası” kavramlarının öğretimi gerekmektedir.
Öğrencinin Önkoşul Becerileri
ü Görsel algılama
ü Sözel ifade
ü İşitsel algılama
ü Sözel yönergeleri takip edebilme
ü İpucunu bekleme becerisi
ü 10 dk. süreyle yerinde oturabilme ve bekleme becerisi
ü Pekiştireç belirleyebilme becerisi
ü Çalışmaya en az % 90 düzeyinde katılım gösterme
“AMBULANS, POLİS ARABASI VE İTFAİYE ARABASI” KAVRAMI
“Ambulans” İlişkili Nitelikleri:
- Taşıtın beyaz renk olması.
- Üzerinde tepe lambası ve sireninin olması.
- Taşıtın hastaları taşımaya yaraması.
- Üzerinde “Ambulans” ve “112” yazması
İlişkisiz Nitelikleri:
- Taşıtın şekli
- Taşıtın boyutu
- Taşıtın markası
Olumlu Örnekler:
- Taksi ambulans
- Minibüs ambulans
- Özel hastane ambulansı
- Devlet hastanesi ambulansı
Olumsuz Örnekler:
- Polis arabası
- Cenaze arabası
- Jandarma minibüsü
“Polis Arabası” İlişkili Nitelikleri:
- Üzerinde tepe lambası ve sireninin olması.
- Taşıtın mavi beyaz renkte olması.
- Üzerinde “Polis” ve “115” yazması
İlişkisiz Nitelikleri:
- Taşıtın şekli
- Taşıtın boyutu
- Taşıtın markası
Olumlu Örnekler:
- Taksi polis arabası
- Minibüs polis arabası
- Trafik polisi arabası, çevik kuvvet polis arabası…
Olumsuz Örnekler:
- Ambulans
- İtfaiye Arabası
- Jandarma minibüsü…
“İtfaiye Arabası” İlişkili Nitelikleri:
- Taşıtın kırmızı renk olması.
- Üzerinde tepe lambası ve sireninin olması.
- Aracın üzerinde merdiven, yanında da hortumunun bulunması
- Taşıtın yangın söndürmeye ve acil kurtarmaya yaraması
- Üzerinde “İtfaiye” ve “110” yazması
İlişkisiz Nitelikleri:
- Taşıtın şekli
- Taşıtın boyutu
- Taşıtın markası
Olumlu Örnekler:
- İtfaiye arabası…
Olumsuz Örnekler:
- Polis arabası
- Ambulans
- Jandarma arabası…
UZUN DÖNEMLİ AMAÇ
1. Serkan üst üste sunulan 3 oturum sonrasında farklı tipte farklı marka dört taşıt arasından “ambulansı göster” yönergesi verildiğinde %100 doğrulukta ambulansı gösterir.
2. Serkan üst üste sunulan 3 oturum sonrasında farklı tipte farklı marka dört taşıt arasından “polis arabasını göster” yönergesi verildiğinde %100 doğrulukta polis arabasını gösterir.
3. Serkan üst üste sunulan 3 oturum sonrasında farklı tipte farklı marka dört taşıt arasından “itfaiye arabasını göster” yönergesi verildiğinde %100 doğrulukta itfaiye arabasını gösterir.
KISA DÖNEMLİ AMAÇLAR:
1.a. Serkan önüne koyulan farklı renkte, aynı tipte/büyüklükte iki oyuncak taşıt arasından “polis arabasını göster” denildiğinde ambulansı 3/3 oranında doğru olarak gösterir.
1.b. Serkan önüne koyulan farklı renkte, aynı tipte/büyüklükte üç oyuncak taşıt arasından “polis arabasını göster” denildiğinde ambulansı 3/3 oranında doğru olarak gösterir.
1.c. Serkan önüne koyulan farklı renkte, aynı tipte/büyüklükte iki taşıt resmi arasından “polis arabasını göster” denildiğinde ambulansı 3/3 oranında doğru olarak gösterir.
1.d. Serkan önüne koyulan farklı renkte, aynı tipte/büyüklükte üç taşıt resmi arasından “polis arabasını göster” denildiğinde ambulansı 3/3 oranında doğru olarak gösterir.
1.e. Serkan önüne koyulan farklı renkte, aynı tipte/büyüklükte iki gerçek taşıt fotoğrafı arasından “polis arabasını göster” denildiğinde ambulansı 3/3 oranında doğru olarak gösterir.
1.f. Serkan önüne koyulan farklı renkte, aynı tipte/büyüklükte üç gerçek taşıt fotoğrafı arasından “polis arabasını göster” denildiğinde ambulansı 3/3 oranında doğru olarak gösterir.
2.a. Serkan önüne koyulan farklı renkte, aynı tipte/büyüklükte iki oyuncak taşıt arasından “itfaiye arabasını göster” denildiğinde ambulansı 3/3 oranında doğru olarak gösterir.
2.b. Serkan önüne koyulan farklı renkte, aynı tipte/büyüklükte üç oyuncak taşıt arasından “itfaiye arabasını göster” denildiğinde ambulansı 3/3 oranında doğru olarak gösterir.
2.c. Serkan önüne koyulan farklı renkte, aynı tipte/büyüklükte iki taşıt resmi arasından “itfaiye arabasını göster” denildiğinde ambulansı 3/3 oranında doğru olarak gösterir.
2.d. Serkan önüne koyulan farklı renkte, aynı tipte/büyüklükte üç taşıt resmi arasından “itfaiye arabasını göster” denildiğinde ambulansı 3/3 oranında doğru olarak gösterir.
2.e. Serkan önüne koyulan farklı renkte, aynı tipte/büyüklükte iki gerçek taşıt fotoğrafı arasından “itfaiye arabasını göster” denildiğinde ambulansı 3/3 oranında doğru olarak gösterir.
2.f. Serkan önüne koyulan farklı renkte, aynı tipte/büyüklükte üç gerçek taşıt fotoğrafı arasından “itfaiye arabasını göster” denildiğinde ambulansı 3/3 oranında doğru olarak gösterir.
3.a. Serkan önüne koyulan farklı renkte, aynı tipte/büyüklükte iki oyuncak taşıt arasından “ambulansı göster” denildiğinde ambulansı 3/3 oranında doğru olarak gösterir.
3.b. Serkan önüne koyulan farklı renkte, aynı tipte/büyüklükte üç oyuncak taşıt arasından “ambulansı göster” denildiğinde ambulansı 3/3 oranında doğru olarak gösterir.
3.c. Serkan önüne koyulan farklı renkte, aynı tipte/büyüklükte iki taşıt resmi arasından “ambulansı göster” denildiğinde ambulansı 3/3 oranında doğru olarak gösterir.
3.d. Serkan önüne koyulan farklı renkte, aynı tipte/büyüklükte üç taşıt resmi arasından “ambulansı göster” denildiğinde ambulansı 3/3 oranında doğru olarak gösterir.
3.e. Serkan önüne koyulan farklı renkte, aynı tipte/büyüklükte iki gerçek taşıt fotoğrafı arasından “ambulansı göster” denildiğinde ambulansı 3/3 oranında doğru olarak gösterir.
3.f. Serkan önüne koyulan farklı renkte, aynı tipte/büyüklükte üç gerçek taşıt fotoğrafı arasından “ambulansı göster” denildiğinde ambulansı 3/3 oranında doğru olarak gösterir.
ARAÇ - GEREÇLER:
Eleme Oturumları : 4 tane acil numara taşıt resmi 15x20 boyutlarında okuma kartlarına yapıştırılacak (polis arabası, ambulans, itfaiye arabası, jandarma arabası, ). Araçlar şöyledir:
Resim & Karton
Kağıt & Makas
Yapıştırıcı
Yoklama Oturumları: 6 adet taşıt resmi 15x25 boyutlarında okuma kartlarına yapıştırılacak. (polis arabası, ambulans, itfaiye arabası, normal araba, kamyon, minibüs) Bu oturumlarda şunların bulundurulması gerekmektedir:
Yoklama oturumu veri toplama formu
Kalem
Resimli kartlar
Öğretim Oturumları: Yoklama oturumlarında kullanılacak araç gereçlerin aynısı kullanılacaktır. Ayrıca bu taşıtların gerçek fotoğrafları ve küçük oyuncakları kullanılacaktır. Oturumlarda şunlar bulundurulacaktır:
Sabit bekleme süreli öğretim veri toplama formu
Kalem
Resimli kartlar (gerçek fotoğraf ve resimleri)
Taşıtların oyuncakları
Genelleme Oturumları: Yoklama ve öğretim oturumlarında çizilmiş ve fotoğrafı çekilmiş olan kartlardaki taşıtların çeşitli maketleri (daha büyük ve gerçekçi oyuncakları). Bu oturumlarda da şunların bulunması gerekmektedir.
Yoklama oturumu veri toplama formu
Kalem
Maketler (oyuncaklar)
OLASI TEPKİ TANIMI VE KAYIT SURECİ :
Eleme Oturumları
Doğru tepkiler ve yanlış tepkiler olmak üzere iki tür öğrenci tepkisi vardır. Yanlış tepkiler tepkide bulunmamayı da içermektedir.
Doğru tepkiler: Beceri yönergesinden (bak bakalım bu ne?) sonra öğrencinin 5 saniye içinde doğru tepkide bulunması (ambulans). Öğrenci doğru tepkide bulunduğunda sözel olarak pekiştirilecektir (aferin, çok güzel vb.)
Yanlış tepkiler: Beceri yönergesinden (bak bakalım bu ne?) sonra öğrencinin 5 saniye içinde yanlış tepkide bulunması (araba…) ya da hiç tepkide bulunmaması. Yanlış yanıtlardan sonra görmezden gelme uygulanacaktır.
Yoklama Oturumları
Doğru tepkiler ve yanlış tepkiler olmak üzere iki tür öğrenci tepkisi vardır. Yanlış tepkiler tepkide bulunmamayı da içermektedir.
Doğru tepkiler: Beceri yönergesinden (bak bakalım bu ne?) sonra öğrencinin 5 saniye içinde doğru tepkide bulunması. Öğrenci doğru tepkide bulunduğunda sözel olarak pekiştirilecektir (aferin, çok güzel vb.)
Yanlış tepkiler: Beceri yönergesinden (bak bakalım bu ne?) sonra öğrencinin 5 saniye içinde yanlış tepkide bulunması ya da hiç tepkide bulunmaması. Yanlış yanıtlardan sonra hiçbir tepki verilmeyecektir.
Öğretim Oturumları
Öğretim oturumunda 5 tür öğrenci tepkisi vardır:
Ø İpucundan önce doğru tepkiler: Öğrencinin beceri yönergesine (bak bakalım bu ne?) kontrol edici ipucu (bu bir itfaiye arabası) sunulmadan önce doğru tepkide bulunması. Öğrenci doğru tepkide bulunduğunda sözel olarak pekiştirilecektir (aferin, çok güzel vb.)
Ø İpucundan sonra doğru tepkiler: Öğrencinin kontrol edici ipucu (bu bir itfaiye arabası) sunulduktan sonra 5 saniye içinde doğru tepkide bulunması. Öğrenci doğru tepkide bulunduğunda sözel olarak pekiştirilecektir (aferin, çok güzel vb.)
Ø İpucundan önce yanlış tepkiler: Öğrencinin beceri yönergesine (bak bakalım bu ne?) kontrol edici ipucu sunulmadan (bu bir ambulans) önce yanlış tepkide bulunması. Yanlış tepkilerde hata düzeltmesi uygulanacaktır. (hayır o gemi değil, o bir ambulans)
Ø İpucundan sonra yanlış tepkiler: Öğrencinin kontrol edici ipucu (bu bir polis arabası) sunulduktan sonra 5 saniye içinde yanlış tepkide bulunması. Yanlış tepkilerde hata düzeltmesi uygulanacaktır. (hayır o tren değil, o bir polis arabası)
Ø Tepkide bulunmama: Öğrencinin kontrol edici ipucu (bu bir ambulans) sunulduktan sonra 5 saniye içinde hiç tepkide bulunmaması. Yanlış tepkilerde hata düzeltmesi uygulanacaktır. (o bir ambulans)
Ø Çalışmada ölçütü karşılamak üzere sadece ipucundan önce doğru tepkiler dikkate alınacaktır.
ORTAM:
Çalışma bireysel sınıfta gerçekleştirilecektir. Uygulamalar sırasında ortamda bir masa ve iki sandalye bulundurulacaktır (biri öğrenciye, biri uygulamacıya). Bir başka masa da araçlar için hazır bulundurulacaktır. Öğrenci ve uygulamacı masada yüz yüze bakacak şekilde karşılıklı oturacaklardır. Masanın üzerinde ya da etrafta öğrencinin dikkatini dağıtacak/çekecek başka araçların bulundurulmamasına dikkat edilecektir. Tüm oturumlar sınıfta 1’e 1 olarak düzenlenecektir.
ZAMAN:
Hafta içi her gün 11:00 - 11:10
11:20 - 11:30
11:40 - 11:50
Çalışmaya katılacak öğrenci öğleden sonra kaynaştırma sınıfına devam ettiği için, haftanın her günü ama sadece sabahları rehabilitasyon merkezine destek hizmet almaya gelmektedir. Bu nedenle bu saat dilimleri seçilmiştir.
GENEL SÜREÇ :
Genel süreç şöyle işleyecektir:
Ø Sabit bekleme süreli öğretim yöntemi kullanılacaktır.
Ø Yoklama oturumlarında doğru tepkiler ve yanlış tepkiler olmak üzere iki tür öğrenci tepkisi bulunacaktır. Yanlış tepkiler tepkide bulunmamayı da içermektedir. Doğru tepkiler, beceri yönergesinden sonra öğrencinin 5 saniye içinde doğru tepkide bulunması, yanlış tepkiler ise, beceri yönergesinden sonra öğrencinin 5 saniye içinde yanlış tepkide bulunması ya da hiç tepkide bulunmaması olarak açıklanabilir.
Ø 0 sn. deneme oturumları: Öğrencinin iletişim yönünden çok fazla eksikleri olmadıkları göz önünde bulundurulduğundan sadece birer oturum 0 sn. deneme oturumlarına yer verilmesine karar verilmiştir. Burada doğru tepkiler sözel olarak pekiştirilecek (aferin çok güzel gibi), yanlış tepkilerde hata düzeltmesi uygulanacaktır. (hayır o uçak değil, o bir polis arabası)
Ø Öğretim oturumlarında ise beş tür öğrenci tepkisi yer alacaktır. İpucundan önce doğru tepkiler; (a) ipucundan önce doğru tepkide bulunması, (b) ipucundan sonra doğru tepkiler. Burada doğru tepkiler sözel olarak pekiştirilecek (aferin çok güzel gibi). (c) ipucundan önce yanlış tepkiler, (d) ipucundan sonra yanlış tepkiler (e) tepkide bulunmama. Yanlış tepkilerde hata düzeltmesi uygulanacaktır. (hayır o tren değil, o bir itfaiye arabası)
Ø Öğretmen öğrencilerin doğru tepkilerinden sonra hedeflenmeyen bilgi öğretimi için öğretimsel geribildirim sunacaktır. Öğretimsel geribildirimde öğretimi yapılacak taşıtların acil numara kodları söylenecektir (örn; ambulans için 112’yi, polis için de 155’i aramalıyız vb).
Ø Hedeflenmeyen bilgi edinimi her yoklama oturumunda sınanacaktır. Hedeflenmeyen bilgi öğreniminin sağlanabilip sağlanamadığı ortalama hesaplamasıyla sunulacaktır.
Ø Her yoklama oturumunda, öğretim setinde yer alan araç-gereçler 3'er kez sunulacaktır. Bir başka deyişle, her taşıt için 3 deneme gerçekleştirilecektir.
Ø Her öğretim oturumda öğretim setinde yer alan araç-gereçler 3'er kez sunulacaktır. Öğretim oturumlarında toplam 9 deneme gerçekleştirilecektir.
Ø Yanıt aralığı 5 saniye olacaktır.
Ø Yaygın olarak kullanıldığı gibi bu çalışmada da 4sn. süreli sabit bekleme uygulanacaktır.
Ø 1:1 öğretim düzenlemesi gerçekleştirilecektir. Öğretmen ve öğrenci birbirlerinin gözlerini görebilecekleri seviyede masada karşılıklı oturacaktır. Masanın üzerinde ve çocuğun karşısında dikkatini dağıtacak fazladan şeyler olmayacaktır.
BAŞLAMA DÜZEYİ/YOKLAMA OTURUMLARI:
Başlama düzeyi oturumları sabit bekleme süreli öğretim yöntemiyle öğretime başlanmadan önce düzenlenecektir. Yoklama oturumlarında her nesne 3'er kez gelişigüzel sıra ile sorulacaktır. Her çocuk için yoklama oturumlarında toplam 9 deneme gerçekleştirilecektir. Yoklama oturumları en az üç oturum arka arkaya kararlı veri elde edilinceye değin devam ettirilecektir. Yoklama oturumlarında öğretmen çocuğun dikkatini yöneltmesini sağlayacak (evet şimdi seninle bazı taşıtları tanıyacağız, bak bakalım elimde neler var, merak ediyor musun? Hadi bakalım, neler varmış… gibi) ve sunulan beceri yönergesine (bak bakalım, bu taşıtın adı ne?) 5 saniye içinde öğrenci doğru tepkide bulunursa sürekli pekiştirme tarifesi ile sözel olarak (aferin, çok güzel vb) pekiştirilecektir. Yanlış tepki verir ya da tepkide bulunmazsa da görmezden gelme uygulanacaktır.
ÖĞRETİM OTURUMU:
Yoklama oturumunda kararlı veri elde edildikten sonra sabit bekleme süreli öğretim yöntemiyle taşıtların öğretimine başlanacaktır. Sadece ilk öğretim setinde öğretime 0 sn. bekleme süreli öğretim oturumu düzenlenecek. Daha sonraki oturumlarda ise 4sn. sabit beklemeli öğretim oturumları düzenlenecektir. Her öğretim oturumunda her bir taşıt gelişigüzel sıra ile 3 kez sorulacaktır. Dolayısıyla her öğretim oturumunda 9 deneme yer alacaktır. Kontrol edici ipucu olarak tüm öğrencilere sözel kontrol edici ipucu kullanılacaktır (Bu taşıtın adı ambulans).
Sabit bekleme süreli öğretim yönteminin kullanımında şu süreç izlenecektir:
Öğretmen kişiye özel dikkati sağlayıcı ipucu sunarak öğrencinin dikkatini yöneltmesini sağlayacaktır (Bak bakalım elimde neler var? Eğer beni dikkatlice dinlersen sana neler olduğunu göstereceğim ve çalışmamızın sonunda istediğin bir oyuncakla oynamana izin vereceğim. Hadi şimdi elimde neler var bakalım mı?). Ardından, her öğretilecek nesne için bir tane 0 sn. bekleme süresi ile beceri yönergesini (Bu taşıtın adı ne?) ve kontrol edici ipucunu (Bu taşıtın adı polis arabası) sunacaktır. Daha sonra öğretmen yukarıda açıklandığı gibi 4sn. sabit bekleme süreli öğretim oturumlarına geçecektir. Tüm öğrenciler için benzer uygulama gerçekleştirilecektir.
Hedeflenmeyen bilgi için öğretimsel geribildirim hedef davranışa öğrenci doğru tepkide bulundukça sunulacaktır (örn., "polis arabasını çağırmak için 155’i ararız" gibi).
UYGULAMA SÜRECİ:
Ø Yoklama oturumları düzenlenecektir.
Ø Yoklama oturumlarında kararlı veri elde edildikten sonra öğretmen ilk öğretim setinde öğretime başlamak üzere sabit bekleme süreli (4sn) öğretim yöntemi uygulanmaya başlayacaktır.
Ø İlk öğretim setinde öğrenci ölçütü karşılar şekilde tepkide bulunduktan sonra sabit bekleme süreli (4sn) öğretim ile ikinci öğretim setinde öğretime başlanacaktır.
Ø İkinci öğretim setinde öğrenci ölçütü karşılar şekilde tepkide bulunduktan sonra sabit bekleme süreli (4sn) öğretim ile üçüncü öğretim setinde öğretime başlanacaktır.
Ø Üçüncü öğretim setinde de ölçüt karşılandıktan sonra öğretmen öğretimi sona erdirecek ve öğretim bittikten 14 gün ve 21gün sonra izleme oturumları düzenleyecektir.
Davranış Sonrası Uyaranlar (Öğrenci Tepkilerine Ne Şekilde Tepkide Bulunulacağı)
Yoklama 0turumları Sırasında
Ø Doğru tepkiler sürekli pekiştirme tarifesiyle sözel olarak pekiştirilecektir.
Ø Yanlış tepkiler görmezden gelinecektir.
Ø Öğrencinin çalışmaya dikkatini yöneltmesi ve sergileyeceği işbirliği davranışı DOP3 ile pekiştirilecektir.
Ø Ön yoklama ve son yoklama oturumlarında hedeflenmeyen bilgiye ilişkin doğru tepkiler sözel olarak pekiştirilecektir.
Öğretim Oturumları Sırasında
Ø İpucundan önceki ve sonraki doğru tepkiler üç oturum arka arkaya % 100 ölçütü karşılanıncaya değin sürekli pekiştirme tarifesiyle sözel olarak pekiştirilecektir. Ölçüt karşılandıktan sonra ise DOP3 kullanılacaktır.
Ø Öğrencinin çalışmaya dikkatini yöneltmesi ve sergileyeceği işbirliği davranışı DOP3 ile pekiştirilecektir (sözel pekiştireç + yiyecek pekiştireci).
Ø İpucundan önceki ve sonraki yanlış tepkilerde öğretmen "hata düzeltmesi" yapacaktır. Örneğin, "Hayır, gemi değil. O bir polis arabası".
İzleme ve Genelleme
İzleme
• Ayrıca öğretmen, öğretim bittikten 14 gün ve 21gün sonra izleme oturumları düzenleyecektir. İzleme oturumları aynen öğretim oturumları gibi gerçekleştirilecektir.
Bu oturumlarda pekiştireçler silikleştirilecektir. Bu nedenle öğretmen ölçüt karşılandıkça sürekli pekiştirme tarifesinden DOP3'e geçecektir. Böylece öğrenci doğru yanıt verdiği denemelerin 3ünden birinde bilmediği bir sırada pekiştirilecektir. Bu da öğrencinin pekiştirece ve öğrenmeye her zaman açık olmasını sağlayacaktır.
Genelleme
• Taşıtların arası genelleme gerçekleştirilecektir. Bu amaçla, öğretim setlerinde yer alan taşıtların maketleri (oyuncakları) kullanılacaktır. Bunun için sınıf içine oyuncaklar saklanacak ve bir oyun ile oyuncakları bulup adlarını söylemesi istenecek. Bu arada hedeflenmeyen bilgi de sınanabilecektir. Oyun sırasındaki cevaplara göre de değerlendirme alınacaktır.
• Genelleme aşamasında DOP9 tarifesi kullanılacaktır. Böylece öğrenci bir öğretim seti içinde ne zaman pekiştirileceğini bilmeden her soruya aynı duyarlılıkta dikkatini yöneltme şansı bulacak ve başarma olasılığı da artacaktır.
Yorumlar