"afiyet olsun.." deme
SOSYAL BECERİ ÖĞRETİMİ
Öğrencinin;
Adı :
Soyadı :
D. Tarihi : 01.12.1997
Özür Türü : Otizm
Eğitim aldığı kurum : Hafta içi her gün ……………nde 9:00-12:30 saatleri arasında okul öncesi düzeyde grup eğitimi almaktadır.
Uygulamacının :
Adı soyadı: Hüsnü Anıl TEKİN
Öğretilecek Beceri: … gerekli ortamlarda “afiyet olsun” der
Hedef Davranış: …, herhangi bir yemek ortamında yemek yemeden önce ortamda bulunan insanlara “afiyet olsun” der.
Becerinin Seçilme Nedeni: Bu becerinin öğretilmesi öğrencinin bağımsız yaşamasına katkı sağlar. Sosyal ortama girmesini kolaylaştırır. Arkadaşlarıyla iletişime girmesine yardımcı olur. Ayrıca bu beceri öğretmenle yapılan görüşme sonucunda seçilmiştir.
Öğretimde Kullanılacak Materyal: “Afiyet olsun” deme becerisi öğretimi için hazırlanmış beş kısa öykü ve öykülere ilişkin resimler.
Ortam ve Zaman: Beceri haftada bir gün sınıfta çalışılacaktır. Ayrıca bu beceri evde ve okulda doğal rutinler bozulmadan etkinlik aralarında sosyal becerinin kazandırılması için fırsatlar sağlanacaktır. Evde de öğrencinin evdeki bireylerle etkileşime girerek bu beceriyi yerine getirmesi sağlanarak bu becerinin kazandırılması sağlanacaktır.
Ayırt Edici Uyaran: Birisinin onun yanında bir şey yemesi ya da içmesi.
Bekleme Süresi: 5 saniye
Uygulamacı: Beceri okulda öğretmen (uygulama öğrencisi) tarafından öğretilecektir. Öğretim ve öğretimde kullanılacak yöntemler hakkında anne (ya da evde onunla ilgilenen bir kişi) bilgilendirilecektir.
Değerlendirme Süreçleri:
1- Öğrenciye fırsat yaratıldığında ayırt edici uyaranlar ona verilir.
2- Öğrencinin “afiyet olsun” demesi için 5 saniye zaman verilir.
3- Öğrenci “afiyet olsun” derse (+) işareti koyulur.
4- Öğrenci yanlış tepki verdiğinde ya da hiç tepki vermediğinde öğretmen onun yerine “afiyet olsun” der.
5- İpucu verilmez.
6- Doğru olarak gerçekleştirdiği fırsatların yüzdesi hesaplanır ve grafiğe işlenir.
7- Toplanan veri noktaları kararlılığa ulaşıncaya kadar değerlendirilmeye devam edilir.
Pekiştireçler: Performans alımında pekiştireç kullanılmayacak ve öğrencinin doğru ve yanlışlarına herhangi bir tepki verilmeyecektir. Öğretim oturumlarında ise öğrenci, beceri basamaklarını doğru yaptığında sosyal pekiştireçlerle (aferin, bravo, harikasın, çok güzel, saçını okşama, yanağını okşama, gülümseme ) birlikte yiyecek pekiştireçleri (özelikle kakaolu kek) verilecektir.
Dil: Öğrencinin düzeyine uygun doğal dil kullanılacaktır
AMAÇLAR
Uzun Dönemli Amaç: …… gerekli ortamlarda “afiyet olsun” der
Kısa Dönemli Amaçlar:
1. …. yemek odasına girerken afiyet olsun der.
2. …..yanında yemek yiyen arkadaşına afiyet olsun der.
3. ….su içen öğretmenine afiyet olsun der.
4. …. sınıfta pekiştireç alan arkadaşına afiyet olsun der.
5. …..gösterilen resimli kartlardaki hikayede afiyet olsun der.
Not: Kısa dönemli amaçlar öğretimsel amaç olarak kullanılacaktır.
Kayıt Tekniği :
Başlangıçta öğrencinin bu davranışını kontrol altında tutmak ve bu davranışın yapılmasını sağlamak için amaçlarda belirtilen koşullar belirlenmiştir. Öğrenciye bu davranışı sergilemesi için yukarıda belirtilen yönlendirmeler sunulacaktır. Bu davranış kontrol altında edindirileceğinden dolayı öğretim sürecinde Kontrollü Olay Kaydı Tekniği kullanılacaktır.
Kontrollü Olay Kaydı Veri Toplama Formu
Gözlenen : …………………..
Gözleyen : Hüsnü Anıl TEKİN
Hedef Davranış : “Afiyet olsun deme”
Tarih : …...... …….. ……. ……. ..…… ……..
5 5 5 5 5 5
4 4 4 4 4 4
3 3 3 3 3 3
2 2 2 2 2 2
1 1 1 1 1 1
Öğretim Öncesi Hazırlık: Beceri iki şekilde çalışılacaktır. Birincisi haftada bir kez resimli kartlardan oluşan öykü anlatılarak “afiyet olsun” becerisi çalışılacaktır. Ardından öyküye paralel olarak hergün gerekli ortamlar sunulup öğrencinin “afiyet olsun” deme becerisi çalışılacaktır. Öğretmenle öğrenci masada karşılıklı olarak otururlar. Öğretmen öğrenciye “Çalışmaya hazır mısın” diye sorar. Öğrenciden istediği tepkiyi aldıktan sonra arkası dönük kartları göstererek “bu kartların arkasında ne olduğunu merak ediyor musun?” diye sorarak öğrencinin dikkatini derse çeker.
Öğretim: Yoklama oturumlarında kararlı veri elde edildikten sonra eş zamanlı ipucuyla öğretime başlanacaktır. İpucu olarak sözel ipucu kullanılacak, yanıt aralığı 5 sn olacaktır. Öğretmen öğrenciye “Şimdi seninle “Afiyet olsun becerisini çalışacağız, beni dikkatlice izle tamam mı?” der ve resimli kartlardan oluşan öyküyü öğrenciye bir kez anlatır. Öyküyle ilgili sorular sorar. Ardından öğrencinin tepkide bulunması için 5 sn beklenir. Öğrenci sorulan sorulara doğru tepkide bulunduğunda belirlenen pekiştireçler sunulur. Yanlış tepkide bulunduğu ya da 5 sn. zaman aralığı içinde tepkide bulunmadığında cevapla ilgili ipucu sunulur. Pekiştireçler zamanla geri çekilir. Öncelikle her doğru basamakta (yiyecek pekiştireci ve sosyal pekiştireç) sürekli pekiştirilen öğrenci giderek zamanla sosyal pekiştireçlerle pekiştirilir.
İZLEME VE GENELLEME:
İzleme:
İzleme oturumları, öğretim bittikten sonraki 1., 2. ve 3. haftalarda yoklama oturumları düzenlenecektir.
Öğretmen, izleme oturumları sırasında Öğretmen öğrenciye “Çalışmaya hazır mısın” diye sorar. Öğrenciden istediği tepkiyi aldıktan sonra arkası dönük kartları göstererek “bu kartların arkasında ne olduğunu merak ediyor musun?” diye sorarak öğrencinin dikkatini derse çeker. Öğretmen öğrenciye “Şimdi seninle “Afiyet olsun becerisini çalışacağız, beni dikkatlice izle tamam mı?” der ve resimli kartlardan oluşan öyküyü öğrenciye bir kez anlatır. Öyküyle ilgili sorular sorar. Ardından öğrencinin tepkide bulunması için 5 sn beklenir. Öğrenci sorulan sorulara doğru tepkide bulunduğunda kayıt çizelgesine (+) işareti konulur. Yanlış tepkide bulunduğu ya da 5 sn. zaman aralığı içinde tepkide bulunmadığında kayıt çizelgesine (-) işareti konulur.
İzleme oturumları sırasında öğrencinin verdiği doğru yada yanlış tepkilere hiçbir şekilde tepkide bulunulmaz, hiçbir şekilde pekiştirilmez. Sadece öğrencinin çalışmaya katılım davranışı pekiştirilir. “Çok güzel çalıştın, aferin sana” denilerek öğrencinin istediği bir oyuncakla oynamasına izin verilebilir.
Genelleme:
Genelleme aşamasında, öğrencinin sınıftaki bir öğrencinin, sınıftaki diğer öğretmenlerin, okuldaki bir personelin bir şey yediği içtiğini görmesi sağlanacak ve bu insanlar yediği içtiği sırada bu kişilere “Afiyet olsun!” deme becerisi çalışılacaktır.
AÇIKLAMALAR : Resimli kartlarla Sosyal Beceri öğretimine, 8.Mayıs.2006 Pazartesi günü başlanacaktır. Resimli kart hazırlama sıkıntısı nedeniyle yaklaşık bir hafta geride kalınmıştır. Ancak, sınıf içinde alınan bir kararla, bunun telafisi için; haftada bir gün çalışma yerine, hergün üç uygulamacı da kendi öğrencileriyle ilk ders saatinin son etkinliğini (yemeğe çıkmadan önce) sosyal beceri öğretimine ayıracaktır.
Buna rağmen yaklaşık iki haftadır; 1.KDA (yemek odasına girerken), 2. KDA (yemek odasında yanında yemek yiyen arkadaşına), 3. KDA (su içen öğretmenine) ve 4. KDA (sınıfta pekiştireç alan arkadaşına) çalışılmaktadır. Bu aşamalar şöyle gerçekleştirilmektedir: İlk dört kısa dönemli amaç için hazır bulunan ortamların içinde yer alındığı zaman, Haktan’a (“Bak arkadaşların yemek yiyor, ne dememiz gerekiyor?” gibi..) ortam hatırlatılır ve direk sözel ipucu verilerek “Bak Haktan arkadaşlarımıza afiyet olsun dememiz gerekiyor, hadi sen de afiyet olsun de!” denir. Böylece hikayelere geçmeden önce ön çalışmalar yerine getirilmiş olur.
Bu çalışmalar bir kaç gün içinde etkisini göstermeye başlamıştır. Artık Haktan’a gerekli ortamların içinde bulunduğu zamanlarda “Evet Haktan şimdi ne dememiz gerekiyor?” diye hatırlatıldığında “Afiyet olsun” dediği gözlenmeye başlanmıştır. Bunun kayıtları ve grafiği de ekte verilmiştir.
Öğrencinin;
Adı :
Soyadı :
D. Tarihi : 01.12.1997
Özür Türü : Otizm
Eğitim aldığı kurum : Hafta içi her gün ……………nde 9:00-12:30 saatleri arasında okul öncesi düzeyde grup eğitimi almaktadır.
Uygulamacının :
Adı soyadı: Hüsnü Anıl TEKİN
Öğretilecek Beceri: … gerekli ortamlarda “afiyet olsun” der
Hedef Davranış: …, herhangi bir yemek ortamında yemek yemeden önce ortamda bulunan insanlara “afiyet olsun” der.
Becerinin Seçilme Nedeni: Bu becerinin öğretilmesi öğrencinin bağımsız yaşamasına katkı sağlar. Sosyal ortama girmesini kolaylaştırır. Arkadaşlarıyla iletişime girmesine yardımcı olur. Ayrıca bu beceri öğretmenle yapılan görüşme sonucunda seçilmiştir.
Öğretimde Kullanılacak Materyal: “Afiyet olsun” deme becerisi öğretimi için hazırlanmış beş kısa öykü ve öykülere ilişkin resimler.
Ortam ve Zaman: Beceri haftada bir gün sınıfta çalışılacaktır. Ayrıca bu beceri evde ve okulda doğal rutinler bozulmadan etkinlik aralarında sosyal becerinin kazandırılması için fırsatlar sağlanacaktır. Evde de öğrencinin evdeki bireylerle etkileşime girerek bu beceriyi yerine getirmesi sağlanarak bu becerinin kazandırılması sağlanacaktır.
Ayırt Edici Uyaran: Birisinin onun yanında bir şey yemesi ya da içmesi.
Bekleme Süresi: 5 saniye
Uygulamacı: Beceri okulda öğretmen (uygulama öğrencisi) tarafından öğretilecektir. Öğretim ve öğretimde kullanılacak yöntemler hakkında anne (ya da evde onunla ilgilenen bir kişi) bilgilendirilecektir.
Değerlendirme Süreçleri:
1- Öğrenciye fırsat yaratıldığında ayırt edici uyaranlar ona verilir.
2- Öğrencinin “afiyet olsun” demesi için 5 saniye zaman verilir.
3- Öğrenci “afiyet olsun” derse (+) işareti koyulur.
4- Öğrenci yanlış tepki verdiğinde ya da hiç tepki vermediğinde öğretmen onun yerine “afiyet olsun” der.
5- İpucu verilmez.
6- Doğru olarak gerçekleştirdiği fırsatların yüzdesi hesaplanır ve grafiğe işlenir.
7- Toplanan veri noktaları kararlılığa ulaşıncaya kadar değerlendirilmeye devam edilir.
Pekiştireçler: Performans alımında pekiştireç kullanılmayacak ve öğrencinin doğru ve yanlışlarına herhangi bir tepki verilmeyecektir. Öğretim oturumlarında ise öğrenci, beceri basamaklarını doğru yaptığında sosyal pekiştireçlerle (aferin, bravo, harikasın, çok güzel, saçını okşama, yanağını okşama, gülümseme ) birlikte yiyecek pekiştireçleri (özelikle kakaolu kek) verilecektir.
Dil: Öğrencinin düzeyine uygun doğal dil kullanılacaktır
AMAÇLAR
Uzun Dönemli Amaç: …… gerekli ortamlarda “afiyet olsun” der
Kısa Dönemli Amaçlar:
1. …. yemek odasına girerken afiyet olsun der.
2. …..yanında yemek yiyen arkadaşına afiyet olsun der.
3. ….su içen öğretmenine afiyet olsun der.
4. …. sınıfta pekiştireç alan arkadaşına afiyet olsun der.
5. …..gösterilen resimli kartlardaki hikayede afiyet olsun der.
Not: Kısa dönemli amaçlar öğretimsel amaç olarak kullanılacaktır.
Kayıt Tekniği :
Başlangıçta öğrencinin bu davranışını kontrol altında tutmak ve bu davranışın yapılmasını sağlamak için amaçlarda belirtilen koşullar belirlenmiştir. Öğrenciye bu davranışı sergilemesi için yukarıda belirtilen yönlendirmeler sunulacaktır. Bu davranış kontrol altında edindirileceğinden dolayı öğretim sürecinde Kontrollü Olay Kaydı Tekniği kullanılacaktır.
Kontrollü Olay Kaydı Veri Toplama Formu
Gözlenen : …………………..
Gözleyen : Hüsnü Anıl TEKİN
Hedef Davranış : “Afiyet olsun deme”
Tarih : …...... …….. ……. ……. ..…… ……..
5 5 5 5 5 5
4 4 4 4 4 4
3 3 3 3 3 3
2 2 2 2 2 2
1 1 1 1 1 1
Öğretim Öncesi Hazırlık: Beceri iki şekilde çalışılacaktır. Birincisi haftada bir kez resimli kartlardan oluşan öykü anlatılarak “afiyet olsun” becerisi çalışılacaktır. Ardından öyküye paralel olarak hergün gerekli ortamlar sunulup öğrencinin “afiyet olsun” deme becerisi çalışılacaktır. Öğretmenle öğrenci masada karşılıklı olarak otururlar. Öğretmen öğrenciye “Çalışmaya hazır mısın” diye sorar. Öğrenciden istediği tepkiyi aldıktan sonra arkası dönük kartları göstererek “bu kartların arkasında ne olduğunu merak ediyor musun?” diye sorarak öğrencinin dikkatini derse çeker.
Öğretim: Yoklama oturumlarında kararlı veri elde edildikten sonra eş zamanlı ipucuyla öğretime başlanacaktır. İpucu olarak sözel ipucu kullanılacak, yanıt aralığı 5 sn olacaktır. Öğretmen öğrenciye “Şimdi seninle “Afiyet olsun becerisini çalışacağız, beni dikkatlice izle tamam mı?” der ve resimli kartlardan oluşan öyküyü öğrenciye bir kez anlatır. Öyküyle ilgili sorular sorar. Ardından öğrencinin tepkide bulunması için 5 sn beklenir. Öğrenci sorulan sorulara doğru tepkide bulunduğunda belirlenen pekiştireçler sunulur. Yanlış tepkide bulunduğu ya da 5 sn. zaman aralığı içinde tepkide bulunmadığında cevapla ilgili ipucu sunulur. Pekiştireçler zamanla geri çekilir. Öncelikle her doğru basamakta (yiyecek pekiştireci ve sosyal pekiştireç) sürekli pekiştirilen öğrenci giderek zamanla sosyal pekiştireçlerle pekiştirilir.
İZLEME VE GENELLEME:
İzleme:
İzleme oturumları, öğretim bittikten sonraki 1., 2. ve 3. haftalarda yoklama oturumları düzenlenecektir.
Öğretmen, izleme oturumları sırasında Öğretmen öğrenciye “Çalışmaya hazır mısın” diye sorar. Öğrenciden istediği tepkiyi aldıktan sonra arkası dönük kartları göstererek “bu kartların arkasında ne olduğunu merak ediyor musun?” diye sorarak öğrencinin dikkatini derse çeker. Öğretmen öğrenciye “Şimdi seninle “Afiyet olsun becerisini çalışacağız, beni dikkatlice izle tamam mı?” der ve resimli kartlardan oluşan öyküyü öğrenciye bir kez anlatır. Öyküyle ilgili sorular sorar. Ardından öğrencinin tepkide bulunması için 5 sn beklenir. Öğrenci sorulan sorulara doğru tepkide bulunduğunda kayıt çizelgesine (+) işareti konulur. Yanlış tepkide bulunduğu ya da 5 sn. zaman aralığı içinde tepkide bulunmadığında kayıt çizelgesine (-) işareti konulur.
İzleme oturumları sırasında öğrencinin verdiği doğru yada yanlış tepkilere hiçbir şekilde tepkide bulunulmaz, hiçbir şekilde pekiştirilmez. Sadece öğrencinin çalışmaya katılım davranışı pekiştirilir. “Çok güzel çalıştın, aferin sana” denilerek öğrencinin istediği bir oyuncakla oynamasına izin verilebilir.
Genelleme:
Genelleme aşamasında, öğrencinin sınıftaki bir öğrencinin, sınıftaki diğer öğretmenlerin, okuldaki bir personelin bir şey yediği içtiğini görmesi sağlanacak ve bu insanlar yediği içtiği sırada bu kişilere “Afiyet olsun!” deme becerisi çalışılacaktır.
AÇIKLAMALAR : Resimli kartlarla Sosyal Beceri öğretimine, 8.Mayıs.2006 Pazartesi günü başlanacaktır. Resimli kart hazırlama sıkıntısı nedeniyle yaklaşık bir hafta geride kalınmıştır. Ancak, sınıf içinde alınan bir kararla, bunun telafisi için; haftada bir gün çalışma yerine, hergün üç uygulamacı da kendi öğrencileriyle ilk ders saatinin son etkinliğini (yemeğe çıkmadan önce) sosyal beceri öğretimine ayıracaktır.
Buna rağmen yaklaşık iki haftadır; 1.KDA (yemek odasına girerken), 2. KDA (yemek odasında yanında yemek yiyen arkadaşına), 3. KDA (su içen öğretmenine) ve 4. KDA (sınıfta pekiştireç alan arkadaşına) çalışılmaktadır. Bu aşamalar şöyle gerçekleştirilmektedir: İlk dört kısa dönemli amaç için hazır bulunan ortamların içinde yer alındığı zaman, Haktan’a (“Bak arkadaşların yemek yiyor, ne dememiz gerekiyor?” gibi..) ortam hatırlatılır ve direk sözel ipucu verilerek “Bak Haktan arkadaşlarımıza afiyet olsun dememiz gerekiyor, hadi sen de afiyet olsun de!” denir. Böylece hikayelere geçmeden önce ön çalışmalar yerine getirilmiş olur.
Bu çalışmalar bir kaç gün içinde etkisini göstermeye başlamıştır. Artık Haktan’a gerekli ortamların içinde bulunduğu zamanlarda “Evet Haktan şimdi ne dememiz gerekiyor?” diye hatırlatıldığında “Afiyet olsun” dediği gözlenmeye başlanmıştır. Bunun kayıtları ve grafiği de ekte verilmiştir.
Yorumlar