Özel Eğitimde örnek bir danışmanlık süreci (gerçek uygulama)
Öğrenci Kimlik Bilgileri;
Öğrenci adı soyadı : ................ (Down Sendromlu - Hafif Öğrenme Yetersizliği)
Doğum Tarihi : ...../....../1998
Baba : ..........................
Anne adı :....................
Baba işi : Esnaf
Anne işi : Ev hanımı
Ev adresi : .................Eskişehir
Okul : ..................... İlköğretim Okulu
Sınıf : 2/A - Kaynaştırma Öğrencisi
Sınıf Öğretmeni : ...................
Telefon : ..........
Öğrenci Eğitsel Değerlendirmesi;
Özbakım:
Tuvalet becerisini kazanmıştır. Bağımsız soyunup giyinebilmektedir. Fermuar kapatma ve bağcık çözme becerisini fiziksel yardımla yapabilir ancak bağcıklı ayakkabısını bağımsız olarak giyemez. Sofrada uzun süre oturur ancak uygun sürede yemeğini bitiremez. Yemeğini ayrı ayrı çatal, kaşık kullanarak yiyebilir fakat bıçak ve çatalı aynı anda kullanarak yemek yiyemez. Bıçak kullanamaz. Dişlerini fırçalar ancak, suyunu yutar. Ellerini yüzünü yıkar ve kurular ama tırnaklarını kesemez ve bağımsız olarak banyo yapamaz.
Akademik:
Öğrenci dikkatini bir konu üzerine uzun süre yoğunlaştırabilir. Nesnelerin çoğunu tanımakta ve ismini bilmektedir. Renkleri, hayvanları, meyveleri, tanımakta isimlerini benzer şekilde söylemektedir. Giysilerin bazılarının adını sözel ipucu verildiğinde söyleyebilmektedir. Öğrenci 1’den 10 ‘a kadar ritmik sayar. Öğrenci büyük ve küçük harflerin hepsini bağımsız olarak yazabilmektedir. Toplama ve çıkarma yapamaz. Sayıları büyükten küçüğe veya küçükten büyüğe doğru dizememektedir. Sağını ve solunu gösteremez. Şekillerden ovali, koniyi ve küpü gösteremez ve söyleyemez.
Kişisel - Toplumsal Beceriler:
Öğrenci bağımsız olarak uzun süre oyun oynayabilmektedir. Grupta oyunu başlatıp sürdürür. Grup içinde bir oyunu kurallarına uygun oynayabilir. Sıra alma davranışı gelişmiştir. Kendi başına işlevsel ve hayali oyunlar oynar. Oyun sırasında araçları arkadaşlarıyla paylaşır. Grup oyunlarında arkadaşlarına zarar vermez.
Büyük - Küçük Kas Gelişimi:
Genel olarak öğrenci bu alanda bir sorun yaşamamaktadır. Kalem tutabilmekte ve yazı yazabilmektedir. Bisiklete binebilir.
Alıcı Dil:
Öğrenci alıcı dili oldukça gelişmiştir. Söylenen yönergeleri anlamakta ve yerine getirmektedir. Talimatları yerine getirmektedir. Ama dinlediği bir hikayeyle ilgili sorular soramaz. Nesnelerin çoğunu sözel ipucu verildiğinde yiyecek, eşya, bitki, giyecek kategorilerine göre seçmektedir.
İfade Edici Dil:
İfade edici dili ise zayıftır. “nerede, kiminle” başlayan sorular soramaz. Üç, dört kelimeden oluşan cümleleri ifade edebilir. Kendi evinin telefon numarasını ve adresini söyleyemez. Karışık cümleler kuramaz, okunan bir hikayeyi anlatamaz. “o, ona” zamirlerini kullanmaz. Bir şey söylemek istediğinde bunu ifade etmekte zorlanır. Sosyal beceri olarak sayılan cümlecikleri kullanmaz (afiyet olsun, elinize sağlık, tebrikler vb). Cümleleri yuvarlayarak konuşmaktadır. Selamlama kelimelerini çoğu zaman sözel ipucu verildiğinde kullanabilmektedir.
Ruhsal Gelişim:
Öğrenci verilen bir aktiviteyi sonuna kadar devam ettirmekte ve yardım beklemeden çözüm yolları aramaktadır. Bu nedenle öğrencinin öz güvenin gelişmiş olduğu düşünülmektedir. Ancak yeni girdiği ortamlarda kendini ifade edememekte, iletişim başlatamamakta fakat başlatılan bir iletişimi minimum düzeyde devam ettirmektedir. İçe dönük kişilik özellikleri sergileyen öğrenci sosyal ortama alıştıktan sonra davranışlarında herhangi bir değişiklik olmamasına rağmen iletişim becerilerinin düzeldiği gözlemlenmiştir. Ayrıca öğrenci ortama alıştıktan sonra ortama yönelik tercihlerini de ifade edebilmektedir. Fakat bu tercihleri öz müdafaa becerilerine sahip olduğu şeklinde yorumlamanın doğru olmayacağı düşünülmüştür. Bu beceriler ileriye dönük olarak çalışılması koşulunda öğrencinin kendini ifade etme ve öz müdafaa becerilerinin gelişmesine temel olacağı düşünülmüştür.
Fiziksel Gelişim:
Öğrencinin fiziksel bir problemi yoktur.
Görüşmeler:
Danışman, daha önceden Şeymanur’u tanıdığı için, aile görüşmelerinde de ortaya çıkan bazı uyum sorunları nedeniyle, sınıf öğretmeniyle görüşmeye karar verdi ve uygun bir zamanda sınıf öğretmenini arayarak görüşme için randevu aldı. Randevu günü danışman öğrencinin okuluna gitti. İlk olarak müdür beyin odasına giderek sınıf öğretmeniyle görüşmek için izin aldı. Öğretmenler odasında Feride öğretmeni buldu ve en uygun yer olan rehberlik odasında görüşmeye başladılar.
29.11.06 Çarşamba
DANIŞMAN : Merhaba Feride hanım, öncelikle benimle görüşmeyi kabul ettiğiniz için çok teşekkür ederim.
DANIŞAN : Hiç önemli değil, tekrar hoş geldiniz.
DANIŞMAN : Hoş bulduk. Nasılsınız, her şey yolundadır umarım.
DANIŞAN : Çok sağolun her şey yolunda gidiyor. Siz de iyisiniz inşallah.
DANIŞMAN : Ben de iyiyim çok şükür, çalışıyoruz yoğun bir şekilde. Mesleğimin ilk yılına hızlı bir giriş yaptım ama alıştım. Siz kaçıncı yılınızdasınız?
DANIŞAN : Hmm, çok güzel ilk uılınız olmasına rağmen alışmış olmanız. Benim de 5. yılım, sizden tecrübeli sayılırım herhalde ama bu iş tecrübe ile olmuyor bazen.
DANIŞMAN : Evet tam olarak öyle sanırım. Okulunuz da oldukça nezih bir yermiş doğrusu. Burada çalışmak çok iç açıcı olmalı?
DANIŞAN : Evet, fiziksel olarak çok iç açıcı bir yer olmasına rağmen, bazı zaman sınıf içindeki ortam daha çok etkiliyor öğretmenin motivesini.
DANIŞMAN : Evet, buradan anladığım kadarıyla sınıf içinde bazı sorunlar mı yaşıyorsunuz?
DANIŞAN : Aslında çok büyük sorunlar yaşamıyorum ama birkaç küçük olay bile bazen can sıkabiliyor.
DANIŞMAN : Evet anlayabiliyorum. Ben biraz daha spesifik bir soru sormak istiyorum ama, Şeyma ile büyük sorunlar yaşıyor musunuz?
DANIŞAN : Yaa aslında dediğim gibi çok büyük sorunlar yok aramızda ama, belirli bir gerilik olduğu kesin. Öğrenme aşamasında şu anda çok fazla bir gerilik yok, sınıfla başa baş gidebiliyor ama bazı davranış problemleri de yok değil.
DANIŞMAN : Tam olarak biraz açıklayabilir misiniz? Yani ne gibi sorunlar yaşıyorsunuz mesela?
DANIŞAN : En basitinden yanındaki arkadaşlarını bazen çok rahatsız ediyor, bu da dersin akışını bozabiliyor bazen.
DANIŞMAN : Evet anladım ama, bu her çocukta olabilecek bir sorun gibi gözüküyor ve zamanla aşılacak gibi bir davranış sanırım?
DANIŞAN : Haklısınız, ben de öyle düşünüyorum zaten ve çok fazla üzerinde durmuyorum bu davranışın.
DANIŞMAN : Sizi daha çok endişelendiren yani, daha çok huzursuz eden başka davranışlar var mı?
DANIŞAN : Yani aslında en çok istediğim şey, parmak kaldırarak söz istemesi. Yani bazen gereksiz konuşmaları var, bu hem dikkat dağıtıyor hem de benim motivemi bozuyor. Böyle zamanlarda kızıyorum. O an susuyor ama biraz sonra yine aynı durum ortaya çıkıyor. Tam olarak ne yapacağımı bilmiyorum ve böyle giderse bu davranış git gide artacak ve ilerde daha büyük sorunlar ortaya çıkabilir.
DANIŞMAN : Tamam anladım. Bu çok sık karşılaşılan bir durum olmakla birlikle normal çocuklarda daha çabuk atlatılabilen bir durum. Sizin üzülmenize ya da moralinizi bozmanıza hiç gerek yok. Çünkü bizim çocuklarımızda bu durumları ortadan kaldırmak biraz daha zaman almakla birlikte, sabırlı ve istikrarlı bir çalışma gerektiriyor. Eğer siz de kabul ederseniz, ortaklaşa çalışarak bu sorunun üstesinden gelebileceğimize inanıyorum.
DANIŞAN : Tabi ki memnuniyetle kabul ederim. En başta da dediğim gibi her şey tecrübe ile olmuyor. Sizin bilgilerinizden faydalanarak bu sorunu ortak aşabileceğimizi düşünüyorum ben de.
DANIŞMAN : Teşekkür ederim güveniniz için.
DANIŞAN : Evet, ilk olarak nereden başlamamız gerekiyor?
DANIŞMAN : İlk olarak durumun ciddiyetini görebilmek için, davranışları kayıt etmemiz gerekiyor. Böylece mevcut duruma göre en uygun yöntemi seçip direk uygulamaya geçebiliriz.
DANIŞAN : Nasıl kayıt tutmam gerektiğini tam olarak bilmiyorum, herhangi bir form kullanacak mıyım?
DANIŞMAN : Ben size bunun için bir form hazırlamıştım daha öncesinden. Bunu kullanabilirsiniz.
DANIŞAN : Pekala.
DANIŞMAN : Şimdi size bu formu nasıl dolduracağınızı anlatayım.
DANIŞAN : Evet can kulağıyla dinliyorum.
DANIŞMAN : Öncelikle bir ders saatinde kaç soru soracağımızı belirleyeceğiz ve buna bağlı olarak Şeyma’nın kaç kere parmak kaldırarak söz istediğini sayıp o günün o dersine yazacağız ve hergün ortalama aynı sayıda soruyla karşı karşıya gelmesini sağlayacağız. Böylece ortadaki duruma göre yüzdelik bir oran çıkaracağız ve bu davranışı uygun bir yöntemle arttırmaya çalışacağız.
DANIŞAN : Tamam anladım sanırım. Ben bir hafta boyunca kayıt tutsam yeterli olur mu acaba?
DANIŞMAN : Evet bence yeterli bir zaman. O zaman ben size formu vereyim. Siz yarından itibaren kayıt tutmaya başlayın. Ama kayıt tutarken Şeyma’ya kızmamaya dikkat ederseniz çalışmamız daha gerçekçi olacaktır. Öyle durumlarda görmezden gelirseniz işe yarayacaktır.
DANIŞAN : Tamam yarın hemen başlarım.
DANIŞMAN : Tamam öyleyse siz bu hafta kayıtlarınızı tutun, haftaya aynı gün eğer müsaitseniz tekrar görüşürüz?
DANIŞAN : Tabi tabi müsaidim. Aynı gün aynı saat görüşürüz.
DANIŞMAN : Peki o zaman görüşmek üzere hoşçakalın…
DANIŞAN : Siz de hoşçakalın, tanıştığımıza memnun oldum…
06.12.06 Çarşamba
DANIŞAN : Hoş geldiniz, nasılsınız Hüsnü Bey?
DANIŞMAN : Teşekkür ederim, siz nasılsınız Feride hanım?
DANIŞAN : İyiyim sağolun, ödevimi yaptım kayıtlarımı tuttum.
DANIŞMAN : Hmm çok iyi, nasıl geçti zorlandınız mı çok?
DANIŞAN : Hayır çok zorlanmadım, aksine zevkli bir iş gibi geldi bana, umarım çalışmamıza faydalı olur?
DANIŞMAN : Olur olur. Evet bir bakalım neler çıkmış?
DANIŞAN : Evet, sanırım oldukça düşük bir oran çıktı, bir an önce çalışmaya başlasak iyi olacak gibi görünüyor.
DANIŞMAN : Evet oran oldukça düşük, tahmin ettiğim gibi. Ben de bunu düşünerek bir uygulama üzerinde düşünmüştüm, böyle olduğu iyi oldu. Direk size anlatayım.
DANIŞAN : Evet dinliyorum.
DANIŞMAN : Uygulamamızın adı “Ayrımlı Pekiştirme”
DANIŞAN : Evet sanırım ismini daha önce duymuştum ama uygulamayı bilmiyorum tabi ki!
DANIŞMAN : Evet kısaca bahsedeyim, eminim çabukça anlayıp uygulayabileceksiniz. Ayrımlı pekiştirme sönme ve özellikle pekiştirme süreçlerinin birlikte kullanıldığı bir davranış değiştirme yöntemidir.
DANIŞAN : Evet anlıyorum.
DANIŞMAN : Burada önemli olan, olumsuz davranışın ortaya çıktığında görmezden gelme uygulayarak ya da pekiştireç vermemek ve hedef davranışımız ortaya çıktığında davranışı pekiştirmektir. Ama uygulamayı yaparken aynı kayıt formumuzla kayıt tutmaya devam ediyoruz ve sonuçları haftalık olarak değerlendiriyoruz.
DANIŞAN : Tamam oldukça net anladım sanırım…
DANIŞMAN : Ama burada en önemli şey, uygulamanın ciddiyeti ve devamlılığı. Eğer sonuna kadar sabırla görmezden gelmeyi sürdürebilirseniz eminim ki uygulamamız başarıyla sonuçlanacaktır.
DANIŞAN : Bunun için aba sarfedeceğim. Ama pekiştireç olarak ne kullanmam gerekli onu bilmiyorum tam olarak?
DANIŞMAN : Yani benim tanıdığım kadarıyla Şeyma sınıf içinde gerek arkadaşlarınca gerekse öğretmen tarafından övülmeyi ve takdir edilmeyi çok seviyor. Ben bunun için alkışlanmayı tercih ettim eğer siz de kabul ederseniz?
DANIŞAN : Bence bir mahsuru yok!
DANIŞMAN : Tabi bunu hemen silikleştireceğiz. Yani ilk zamanlarda her olumlu davranışında alkışlayacağız alışması için. Daha sonra sistemli olmasa da aralıklı olarak alkış yaptıracağız. Çünkü hem sınıfın dikkati dağılabilir hem de pekiştireç etkisini yitirebilir…
DANIŞAN : Evet anladım, sanırım ben bunun kontrolünü sağlayabilirim. Sınıfı yeterince tanıyorum ve tam ölçüsünde bu alkış olayını seyrekleştirebilirim..
DANIŞMAN : Bu çok güzel oldu. Böylece kendi çalışmanızı kendiniz daha rahat kontrol edebilirsiniz sanırım?
DANIŞAN : Anlattığınıza göre çok da zor gibi gözükmüyor ama uygulama aşamasında belli olmaz tabi ki?
DANIŞMAN : Bu tam olarak sizin sabrınızla ve çabanızla doğru orantılı olacak emin olun...!
DANIŞAN : Tamam bakalım, bir an önce uygulamaya geçmek istiyorum, sonuçları sabırsızlıkla takip edeceğim.
DANIŞMAN : Bundan eminim! O zaman haftaya yine aynı zamanda görüşebilir miyiz müsait misiniz?
DANIŞAN : Haftaya bugün önemli bir işim var ve burada olmayacağım. Başka bir gün görüşsek olmaz mı?
DANIŞMAN : Benim de Çarşamba harici öğle arası hep dolu. Olmazsa ben telefonla sizi ararım ve gelişmeleri öğrenirim. Zaten bundan sonra her şey sizin uygulamanıza bağlı. Başka sormak istediğiniz bir şey var mı?
DANIŞAN : Tamam benim için telefon da uygun. Benim soracağım başka bir şey yok. Eğer bir şey olursa sizi rahatsız ederim çalıştığınız kurumdan J
DANIŞMAN : Hiç önemli değil, her zaman arayabilirsiniz, o zaman size kolay gelsin, tekrar görüşmek üzere…
DANIŞAN : Görüşmek üzere…
12.12.06 Salı
Danışman, öğle arasında sınıf öğretmeni aradı ve gelişmeleri sordu. Öğretmen uygulamanın yolunda gittiğini ve kayıtları aksatmadığını söyledi. Uygulama daha ilk günlerde etkisini göstermeye başlamıştı ve öğretmen devamlılıktan yana olduğunu yineledi. Bir dahaki hafta görüşmek üzere telefon kapatıldı.
20.12.06 Çarşamba
DANIŞAN : Merhaba hoş geldiniz, nasılsınız..?
DANIŞMAN : Hoş bulduk, sağolun siz nasılsınız? Nasıl gidiyor uygulama?
DANIŞAN : Çok iyi gidiyor inanın. Ben bu kadar verimli geçeceğini tahmin etmiyordum ama çok memnunum uygulamadan.
DANIŞMAN : Ben de çok mutlu oldum şimdi gerçekten.
DANIŞAN : Sizin dediğiniz gibi alkışlamayı yavaş yavaş azalttım. Ayrıca alkış olayı sınıfı oldukça canlandırdı ve herkesin motivesi arttırdı. Bu da ekstra bir gelişme oldu benim için..!
DANIŞMAN : Yaa, bu çok güzel bir haber gerçekten, eğer istikrarla devam ederseniz daha da iyi olacağına eminim.
DANIŞAN : Ben de öyle tahmin ediyorum,
DANIŞMAN : O zaman siz aynı şekilde uygulamaya devam edin. Alkış olayını da her derste bir ya da birkaç sefere indirdiğinizde sorun hallolmuş demektir J
DANIŞAN : Tamam o zaman çok teşekkür ederim gerçekten.
DANIŞMAN : Eğer soracağınız bir şey yoksa ben çıkayım?
DANIŞAN : Yok teşekkür ederim, önümüzdeki hafta tekrar telefonla görüşsek uygun mu sizin için?
DANIŞMAN : Hayır bir sorun olmaz, benim için telefon uygun! O zaman görüşmek üzere iyi günler…
DANIŞAN : İyi günler…
27.12.06 Çarşamba
Danışman sınıf öğretmenini aradı ve gelişmeleri sordu. Sınıf öğretmeni her şeyin yolunda gittiğini ve uygulamanın son aşamasına geldiğini söyledi. Artık her derste en fazla iki kere alkış yapılmakta olduğunu ve Şeyma’nın artık parmak kaldırmadan konuşmaya katılmadığını söyledi. Danışman da bunu memnuniyetle dinledi ve uygulamanın başarıya ulaşmasındaki memnuniyetini tekrar tekrar bildirdi. Ve bundan sonraki haftalarda telefonla görüşmek üzere birbirlerine veda ettiler ve bayram ve yeni yıllarını kutladılar.
Öğrenci adı soyadı : ................ (Down Sendromlu - Hafif Öğrenme Yetersizliği)
Doğum Tarihi : ...../....../1998
Baba : ..........................
Anne adı :....................
Baba işi : Esnaf
Anne işi : Ev hanımı
Ev adresi : .................Eskişehir
Okul : ..................... İlköğretim Okulu
Sınıf : 2/A - Kaynaştırma Öğrencisi
Sınıf Öğretmeni : ...................
Telefon : ..........
Öğrenci Eğitsel Değerlendirmesi;
Özbakım:
Tuvalet becerisini kazanmıştır. Bağımsız soyunup giyinebilmektedir. Fermuar kapatma ve bağcık çözme becerisini fiziksel yardımla yapabilir ancak bağcıklı ayakkabısını bağımsız olarak giyemez. Sofrada uzun süre oturur ancak uygun sürede yemeğini bitiremez. Yemeğini ayrı ayrı çatal, kaşık kullanarak yiyebilir fakat bıçak ve çatalı aynı anda kullanarak yemek yiyemez. Bıçak kullanamaz. Dişlerini fırçalar ancak, suyunu yutar. Ellerini yüzünü yıkar ve kurular ama tırnaklarını kesemez ve bağımsız olarak banyo yapamaz.
Akademik:
Öğrenci dikkatini bir konu üzerine uzun süre yoğunlaştırabilir. Nesnelerin çoğunu tanımakta ve ismini bilmektedir. Renkleri, hayvanları, meyveleri, tanımakta isimlerini benzer şekilde söylemektedir. Giysilerin bazılarının adını sözel ipucu verildiğinde söyleyebilmektedir. Öğrenci 1’den 10 ‘a kadar ritmik sayar. Öğrenci büyük ve küçük harflerin hepsini bağımsız olarak yazabilmektedir. Toplama ve çıkarma yapamaz. Sayıları büyükten küçüğe veya küçükten büyüğe doğru dizememektedir. Sağını ve solunu gösteremez. Şekillerden ovali, koniyi ve küpü gösteremez ve söyleyemez.
Kişisel - Toplumsal Beceriler:
Öğrenci bağımsız olarak uzun süre oyun oynayabilmektedir. Grupta oyunu başlatıp sürdürür. Grup içinde bir oyunu kurallarına uygun oynayabilir. Sıra alma davranışı gelişmiştir. Kendi başına işlevsel ve hayali oyunlar oynar. Oyun sırasında araçları arkadaşlarıyla paylaşır. Grup oyunlarında arkadaşlarına zarar vermez.
Büyük - Küçük Kas Gelişimi:
Genel olarak öğrenci bu alanda bir sorun yaşamamaktadır. Kalem tutabilmekte ve yazı yazabilmektedir. Bisiklete binebilir.
Alıcı Dil:
Öğrenci alıcı dili oldukça gelişmiştir. Söylenen yönergeleri anlamakta ve yerine getirmektedir. Talimatları yerine getirmektedir. Ama dinlediği bir hikayeyle ilgili sorular soramaz. Nesnelerin çoğunu sözel ipucu verildiğinde yiyecek, eşya, bitki, giyecek kategorilerine göre seçmektedir.
İfade Edici Dil:
İfade edici dili ise zayıftır. “nerede, kiminle” başlayan sorular soramaz. Üç, dört kelimeden oluşan cümleleri ifade edebilir. Kendi evinin telefon numarasını ve adresini söyleyemez. Karışık cümleler kuramaz, okunan bir hikayeyi anlatamaz. “o, ona” zamirlerini kullanmaz. Bir şey söylemek istediğinde bunu ifade etmekte zorlanır. Sosyal beceri olarak sayılan cümlecikleri kullanmaz (afiyet olsun, elinize sağlık, tebrikler vb). Cümleleri yuvarlayarak konuşmaktadır. Selamlama kelimelerini çoğu zaman sözel ipucu verildiğinde kullanabilmektedir.
Ruhsal Gelişim:
Öğrenci verilen bir aktiviteyi sonuna kadar devam ettirmekte ve yardım beklemeden çözüm yolları aramaktadır. Bu nedenle öğrencinin öz güvenin gelişmiş olduğu düşünülmektedir. Ancak yeni girdiği ortamlarda kendini ifade edememekte, iletişim başlatamamakta fakat başlatılan bir iletişimi minimum düzeyde devam ettirmektedir. İçe dönük kişilik özellikleri sergileyen öğrenci sosyal ortama alıştıktan sonra davranışlarında herhangi bir değişiklik olmamasına rağmen iletişim becerilerinin düzeldiği gözlemlenmiştir. Ayrıca öğrenci ortama alıştıktan sonra ortama yönelik tercihlerini de ifade edebilmektedir. Fakat bu tercihleri öz müdafaa becerilerine sahip olduğu şeklinde yorumlamanın doğru olmayacağı düşünülmüştür. Bu beceriler ileriye dönük olarak çalışılması koşulunda öğrencinin kendini ifade etme ve öz müdafaa becerilerinin gelişmesine temel olacağı düşünülmüştür.
Fiziksel Gelişim:
Öğrencinin fiziksel bir problemi yoktur.
Görüşmeler:
Danışman, daha önceden Şeymanur’u tanıdığı için, aile görüşmelerinde de ortaya çıkan bazı uyum sorunları nedeniyle, sınıf öğretmeniyle görüşmeye karar verdi ve uygun bir zamanda sınıf öğretmenini arayarak görüşme için randevu aldı. Randevu günü danışman öğrencinin okuluna gitti. İlk olarak müdür beyin odasına giderek sınıf öğretmeniyle görüşmek için izin aldı. Öğretmenler odasında Feride öğretmeni buldu ve en uygun yer olan rehberlik odasında görüşmeye başladılar.
29.11.06 Çarşamba
DANIŞMAN : Merhaba Feride hanım, öncelikle benimle görüşmeyi kabul ettiğiniz için çok teşekkür ederim.
DANIŞAN : Hiç önemli değil, tekrar hoş geldiniz.
DANIŞMAN : Hoş bulduk. Nasılsınız, her şey yolundadır umarım.
DANIŞAN : Çok sağolun her şey yolunda gidiyor. Siz de iyisiniz inşallah.
DANIŞMAN : Ben de iyiyim çok şükür, çalışıyoruz yoğun bir şekilde. Mesleğimin ilk yılına hızlı bir giriş yaptım ama alıştım. Siz kaçıncı yılınızdasınız?
DANIŞAN : Hmm, çok güzel ilk uılınız olmasına rağmen alışmış olmanız. Benim de 5. yılım, sizden tecrübeli sayılırım herhalde ama bu iş tecrübe ile olmuyor bazen.
DANIŞMAN : Evet tam olarak öyle sanırım. Okulunuz da oldukça nezih bir yermiş doğrusu. Burada çalışmak çok iç açıcı olmalı?
DANIŞAN : Evet, fiziksel olarak çok iç açıcı bir yer olmasına rağmen, bazı zaman sınıf içindeki ortam daha çok etkiliyor öğretmenin motivesini.
DANIŞMAN : Evet, buradan anladığım kadarıyla sınıf içinde bazı sorunlar mı yaşıyorsunuz?
DANIŞAN : Aslında çok büyük sorunlar yaşamıyorum ama birkaç küçük olay bile bazen can sıkabiliyor.
DANIŞMAN : Evet anlayabiliyorum. Ben biraz daha spesifik bir soru sormak istiyorum ama, Şeyma ile büyük sorunlar yaşıyor musunuz?
DANIŞAN : Yaa aslında dediğim gibi çok büyük sorunlar yok aramızda ama, belirli bir gerilik olduğu kesin. Öğrenme aşamasında şu anda çok fazla bir gerilik yok, sınıfla başa baş gidebiliyor ama bazı davranış problemleri de yok değil.
DANIŞMAN : Tam olarak biraz açıklayabilir misiniz? Yani ne gibi sorunlar yaşıyorsunuz mesela?
DANIŞAN : En basitinden yanındaki arkadaşlarını bazen çok rahatsız ediyor, bu da dersin akışını bozabiliyor bazen.
DANIŞMAN : Evet anladım ama, bu her çocukta olabilecek bir sorun gibi gözüküyor ve zamanla aşılacak gibi bir davranış sanırım?
DANIŞAN : Haklısınız, ben de öyle düşünüyorum zaten ve çok fazla üzerinde durmuyorum bu davranışın.
DANIŞMAN : Sizi daha çok endişelendiren yani, daha çok huzursuz eden başka davranışlar var mı?
DANIŞAN : Yani aslında en çok istediğim şey, parmak kaldırarak söz istemesi. Yani bazen gereksiz konuşmaları var, bu hem dikkat dağıtıyor hem de benim motivemi bozuyor. Böyle zamanlarda kızıyorum. O an susuyor ama biraz sonra yine aynı durum ortaya çıkıyor. Tam olarak ne yapacağımı bilmiyorum ve böyle giderse bu davranış git gide artacak ve ilerde daha büyük sorunlar ortaya çıkabilir.
DANIŞMAN : Tamam anladım. Bu çok sık karşılaşılan bir durum olmakla birlikle normal çocuklarda daha çabuk atlatılabilen bir durum. Sizin üzülmenize ya da moralinizi bozmanıza hiç gerek yok. Çünkü bizim çocuklarımızda bu durumları ortadan kaldırmak biraz daha zaman almakla birlikte, sabırlı ve istikrarlı bir çalışma gerektiriyor. Eğer siz de kabul ederseniz, ortaklaşa çalışarak bu sorunun üstesinden gelebileceğimize inanıyorum.
DANIŞAN : Tabi ki memnuniyetle kabul ederim. En başta da dediğim gibi her şey tecrübe ile olmuyor. Sizin bilgilerinizden faydalanarak bu sorunu ortak aşabileceğimizi düşünüyorum ben de.
DANIŞMAN : Teşekkür ederim güveniniz için.
DANIŞAN : Evet, ilk olarak nereden başlamamız gerekiyor?
DANIŞMAN : İlk olarak durumun ciddiyetini görebilmek için, davranışları kayıt etmemiz gerekiyor. Böylece mevcut duruma göre en uygun yöntemi seçip direk uygulamaya geçebiliriz.
DANIŞAN : Nasıl kayıt tutmam gerektiğini tam olarak bilmiyorum, herhangi bir form kullanacak mıyım?
DANIŞMAN : Ben size bunun için bir form hazırlamıştım daha öncesinden. Bunu kullanabilirsiniz.
DANIŞAN : Pekala.
DANIŞMAN : Şimdi size bu formu nasıl dolduracağınızı anlatayım.
DANIŞAN : Evet can kulağıyla dinliyorum.
DANIŞMAN : Öncelikle bir ders saatinde kaç soru soracağımızı belirleyeceğiz ve buna bağlı olarak Şeyma’nın kaç kere parmak kaldırarak söz istediğini sayıp o günün o dersine yazacağız ve hergün ortalama aynı sayıda soruyla karşı karşıya gelmesini sağlayacağız. Böylece ortadaki duruma göre yüzdelik bir oran çıkaracağız ve bu davranışı uygun bir yöntemle arttırmaya çalışacağız.
DANIŞAN : Tamam anladım sanırım. Ben bir hafta boyunca kayıt tutsam yeterli olur mu acaba?
DANIŞMAN : Evet bence yeterli bir zaman. O zaman ben size formu vereyim. Siz yarından itibaren kayıt tutmaya başlayın. Ama kayıt tutarken Şeyma’ya kızmamaya dikkat ederseniz çalışmamız daha gerçekçi olacaktır. Öyle durumlarda görmezden gelirseniz işe yarayacaktır.
DANIŞAN : Tamam yarın hemen başlarım.
DANIŞMAN : Tamam öyleyse siz bu hafta kayıtlarınızı tutun, haftaya aynı gün eğer müsaitseniz tekrar görüşürüz?
DANIŞAN : Tabi tabi müsaidim. Aynı gün aynı saat görüşürüz.
DANIŞMAN : Peki o zaman görüşmek üzere hoşçakalın…
DANIŞAN : Siz de hoşçakalın, tanıştığımıza memnun oldum…
06.12.06 Çarşamba
DANIŞAN : Hoş geldiniz, nasılsınız Hüsnü Bey?
DANIŞMAN : Teşekkür ederim, siz nasılsınız Feride hanım?
DANIŞAN : İyiyim sağolun, ödevimi yaptım kayıtlarımı tuttum.
DANIŞMAN : Hmm çok iyi, nasıl geçti zorlandınız mı çok?
DANIŞAN : Hayır çok zorlanmadım, aksine zevkli bir iş gibi geldi bana, umarım çalışmamıza faydalı olur?
DANIŞMAN : Olur olur. Evet bir bakalım neler çıkmış?
DANIŞAN : Evet, sanırım oldukça düşük bir oran çıktı, bir an önce çalışmaya başlasak iyi olacak gibi görünüyor.
DANIŞMAN : Evet oran oldukça düşük, tahmin ettiğim gibi. Ben de bunu düşünerek bir uygulama üzerinde düşünmüştüm, böyle olduğu iyi oldu. Direk size anlatayım.
DANIŞAN : Evet dinliyorum.
DANIŞMAN : Uygulamamızın adı “Ayrımlı Pekiştirme”
DANIŞAN : Evet sanırım ismini daha önce duymuştum ama uygulamayı bilmiyorum tabi ki!
DANIŞMAN : Evet kısaca bahsedeyim, eminim çabukça anlayıp uygulayabileceksiniz. Ayrımlı pekiştirme sönme ve özellikle pekiştirme süreçlerinin birlikte kullanıldığı bir davranış değiştirme yöntemidir.
DANIŞAN : Evet anlıyorum.
DANIŞMAN : Burada önemli olan, olumsuz davranışın ortaya çıktığında görmezden gelme uygulayarak ya da pekiştireç vermemek ve hedef davranışımız ortaya çıktığında davranışı pekiştirmektir. Ama uygulamayı yaparken aynı kayıt formumuzla kayıt tutmaya devam ediyoruz ve sonuçları haftalık olarak değerlendiriyoruz.
DANIŞAN : Tamam oldukça net anladım sanırım…
DANIŞMAN : Ama burada en önemli şey, uygulamanın ciddiyeti ve devamlılığı. Eğer sonuna kadar sabırla görmezden gelmeyi sürdürebilirseniz eminim ki uygulamamız başarıyla sonuçlanacaktır.
DANIŞAN : Bunun için aba sarfedeceğim. Ama pekiştireç olarak ne kullanmam gerekli onu bilmiyorum tam olarak?
DANIŞMAN : Yani benim tanıdığım kadarıyla Şeyma sınıf içinde gerek arkadaşlarınca gerekse öğretmen tarafından övülmeyi ve takdir edilmeyi çok seviyor. Ben bunun için alkışlanmayı tercih ettim eğer siz de kabul ederseniz?
DANIŞAN : Bence bir mahsuru yok!
DANIŞMAN : Tabi bunu hemen silikleştireceğiz. Yani ilk zamanlarda her olumlu davranışında alkışlayacağız alışması için. Daha sonra sistemli olmasa da aralıklı olarak alkış yaptıracağız. Çünkü hem sınıfın dikkati dağılabilir hem de pekiştireç etkisini yitirebilir…
DANIŞAN : Evet anladım, sanırım ben bunun kontrolünü sağlayabilirim. Sınıfı yeterince tanıyorum ve tam ölçüsünde bu alkış olayını seyrekleştirebilirim..
DANIŞMAN : Bu çok güzel oldu. Böylece kendi çalışmanızı kendiniz daha rahat kontrol edebilirsiniz sanırım?
DANIŞAN : Anlattığınıza göre çok da zor gibi gözükmüyor ama uygulama aşamasında belli olmaz tabi ki?
DANIŞMAN : Bu tam olarak sizin sabrınızla ve çabanızla doğru orantılı olacak emin olun...!
DANIŞAN : Tamam bakalım, bir an önce uygulamaya geçmek istiyorum, sonuçları sabırsızlıkla takip edeceğim.
DANIŞMAN : Bundan eminim! O zaman haftaya yine aynı zamanda görüşebilir miyiz müsait misiniz?
DANIŞAN : Haftaya bugün önemli bir işim var ve burada olmayacağım. Başka bir gün görüşsek olmaz mı?
DANIŞMAN : Benim de Çarşamba harici öğle arası hep dolu. Olmazsa ben telefonla sizi ararım ve gelişmeleri öğrenirim. Zaten bundan sonra her şey sizin uygulamanıza bağlı. Başka sormak istediğiniz bir şey var mı?
DANIŞAN : Tamam benim için telefon da uygun. Benim soracağım başka bir şey yok. Eğer bir şey olursa sizi rahatsız ederim çalıştığınız kurumdan J
DANIŞMAN : Hiç önemli değil, her zaman arayabilirsiniz, o zaman size kolay gelsin, tekrar görüşmek üzere…
DANIŞAN : Görüşmek üzere…
12.12.06 Salı
Danışman, öğle arasında sınıf öğretmeni aradı ve gelişmeleri sordu. Öğretmen uygulamanın yolunda gittiğini ve kayıtları aksatmadığını söyledi. Uygulama daha ilk günlerde etkisini göstermeye başlamıştı ve öğretmen devamlılıktan yana olduğunu yineledi. Bir dahaki hafta görüşmek üzere telefon kapatıldı.
20.12.06 Çarşamba
DANIŞAN : Merhaba hoş geldiniz, nasılsınız..?
DANIŞMAN : Hoş bulduk, sağolun siz nasılsınız? Nasıl gidiyor uygulama?
DANIŞAN : Çok iyi gidiyor inanın. Ben bu kadar verimli geçeceğini tahmin etmiyordum ama çok memnunum uygulamadan.
DANIŞMAN : Ben de çok mutlu oldum şimdi gerçekten.
DANIŞAN : Sizin dediğiniz gibi alkışlamayı yavaş yavaş azalttım. Ayrıca alkış olayı sınıfı oldukça canlandırdı ve herkesin motivesi arttırdı. Bu da ekstra bir gelişme oldu benim için..!
DANIŞMAN : Yaa, bu çok güzel bir haber gerçekten, eğer istikrarla devam ederseniz daha da iyi olacağına eminim.
DANIŞAN : Ben de öyle tahmin ediyorum,
DANIŞMAN : O zaman siz aynı şekilde uygulamaya devam edin. Alkış olayını da her derste bir ya da birkaç sefere indirdiğinizde sorun hallolmuş demektir J
DANIŞAN : Tamam o zaman çok teşekkür ederim gerçekten.
DANIŞMAN : Eğer soracağınız bir şey yoksa ben çıkayım?
DANIŞAN : Yok teşekkür ederim, önümüzdeki hafta tekrar telefonla görüşsek uygun mu sizin için?
DANIŞMAN : Hayır bir sorun olmaz, benim için telefon uygun! O zaman görüşmek üzere iyi günler…
DANIŞAN : İyi günler…
27.12.06 Çarşamba
Danışman sınıf öğretmenini aradı ve gelişmeleri sordu. Sınıf öğretmeni her şeyin yolunda gittiğini ve uygulamanın son aşamasına geldiğini söyledi. Artık her derste en fazla iki kere alkış yapılmakta olduğunu ve Şeyma’nın artık parmak kaldırmadan konuşmaya katılmadığını söyledi. Danışman da bunu memnuniyetle dinledi ve uygulamanın başarıya ulaşmasındaki memnuniyetini tekrar tekrar bildirdi. Ve bundan sonraki haftalarda telefonla görüşmek üzere birbirlerine veda ettiler ve bayram ve yeni yıllarını kutladılar.
Yorumlar